Skip to main content
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

Chrońmy owady zapylające!

Istotne znaczenie w zapylaniu roślin odgrywają owady pszczołowate, z pszczołą miodną na czele. Rodzina pszczołowatych, do której należy kilkaset gatunków pszczół samotnic (np. murarka ogrodowa), około 30 gatunków trzmieli i pszczoła miodna, w toku trwającej tysiące lat ewolucji, przystosowała się, jak żadna inna, do zapylania roślin.

Z drugiej strony procesem przystosowawczym do zapylania przez owady podlegały także rośliny. Zapylanie kwiatów przez owady można traktować jak formę bardzo ścisłej symbiozy. Owady te i kwiaty są tak od siebie uzależnione, że jedne bez drugich nie mogłyby istnieć. Blisko 86% roślin na świecie zapylana jest przez owady, z czego 76% to rośliny jadalne - stanowiące źródło żywności.

Ile roślin zapylają pszczoły?

Skala działalności zapylającej pszczoły miodnej w Polsce jest bardzo duża i obejmuje:   

-      około 50 gatunków roślin polowych,

-      około 140 gatunków roślin ogrodniczych, w tym 15 gatunków drzew i krzewów owocowych, 60 gatunków warzyw i ponad 60 gatunków roślin leczniczych,

-      wśród roślin ozdobnych 50 gatunków drzew, 90 krzewów i ponad 120 gatunków bylin jednorocznych i dwuletnich. 

W uprawach pod osłonami, głównie w szklarniach i tunelach foliowych, do zapylania pomidorów, truskawek i malin wykorzystuje się trzmiele. Pszczoła miodna okazała się nieprzydatna w tych warunkach, ponieważ źle znosi zamknięte pomieszczenia.           

Coraz mniej pszczół do zapylania

W ostatnich latach obserwuje się spadek liczby rodzin pszczelich. Pierwsze masowe wymieranie pszczół zaobserwowano w USA w latach 60-tych ubiegłego wieku. W latach 2006-2007 w Ameryce Północnej zginęła 1/3 populacji wszystkich pszczół.

Kryzys w Europie nastąpił w roku 2008. W niektórych regionach naszego kraju zimy nie przeżywa nawet 30% rodzin pszczelich.  Tymczasem dla optymalnego zapylania roślin powinny przypadać minimum 4 pszczele rodziny na 1 km. Tak jest tylko w Lubelskiem 4,2,  bo już w Małopolskiem jest to 3,8 rodziny/km2, w Świętokrzyskiem 3,3, a najmniej w Mazowieckiem - 1,5 i Podlaskiem  - tylko 1 rodzina na 1km2.

Dlaczego giną?

Czynnikami, które mogą przyczyniać się do masowego wymierania pszczół, są m.in.:

-      skażenie środowiska prowadzące do obniżenia odporności owadów,

-      nieumiejętne stosowanie chemii w rolnictwie,

-      zmiany klimatyczne,

-      transport pszczół na długie odległości w celu zapylania,  

-      promieniowanie emitowane przez telefonię komórkową (zakłóca system nawigacyjny         pszczół, owady nie mogą trafić z powrotem do ula),

-      warroza i inne choroby pszczół,

-      intensyfikacja rolnictwa (ogromne areały monokulturowych upraw intensywnie chronionych chemicznie),

-      wypalanie nieużytków, miedz i łąk (miejsca takie stają się biologiczną pustynią).

Pomóżmy owadom zapylającym!

   Stosując środki ochrony roślin należy pamiętać o kilku zasadach: 

-      nie stosować środków toksycznych dla pszczół w okresie kwitnienia roślin,

-      unikać opryskiwania plantacji, na których występują kwitnące chwasty,

-      dobierać preparaty mało toksyczne dla pszczół,

-      przestrzegać okresów prewencji,

-      zabiegi wykonywać wieczorem po oblocie pszczół i jeśli to możliwe zabezpieczyć ule podczas ich wykonywania.   

   Znaczenie owadów zapylających dla środowiska przyrodniczego i gospodarki człowieka jest ogromne. We własnym zakresie warto zadbać o ich obecność i ochronę na naszych polach. W bierny sposób możemy to robić nie niszcząc gniazd i nie wyrywając roślin stanowiących dla nich pokarm.    

   Ochrona czynna może polegać na zakładaniu budek, w których owady mogą się zagnieździć, sianiu roślin żywicielskich, dbaniu o miedze i zadrzewienia śródpolne, bo pomagając tym owadom – pomagamy sobie.

Małgorzata  Biercuk

Odział Bielice

   Źródło: www.opisik.pulawy.pl (znaczenie pszczoły miodnej w zapylaniu roślin)

Przygotował A.D.

  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

    Dyrektor MODR Warszawa: Sławomir Piotrowski
    Zastępca Dyrektora MODR Warszawa: Adam Tarkowski

    ul. Czereśniowa 98, 02-456
    tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Bielice

    Dyrektor Oddziału: Krzysztof Szumski

    Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
    tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

    Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

    ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
    tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Płock

    Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

    ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
    tel./fax: 24 269 77 00
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

    Dyrektor Oddziału: Jarosław Grabowski

    ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
    tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

  • MODR Warszawa oddział Radom

    Dyrektor Oddziału: Marcin Kaca

    ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
    tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

  • MODR Warszawa Oddział Siedlce

    Dyrektor Oddziału: Józef Jan Romańczuk

    ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
    tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.