Skip to main content
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

A może tak czarny bez?

bez-200x200W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie czarnym bzem. Wielokierunkowe wykorzystanie tej rośliny i jej prosta uprawa mogą przyczynić się do powstawania coraz większej liczby plantacji towarowych i w przyszłości częściowo zastąpić tradycyjne rośliny sadownicze. Poszczególne części krzewu ( kwiaty, owoce, kora, liście, korzenie) mają właściwości lecznicze i wykorzystywane są w ziołolecznictwie. W przemyśle spożywczym owoce bzu czarnego wykorzystywane są do sporządzania soków, galaretek, dżemów oraz jako źródło naturalnego barwnika. Należy pamiętać, że wszystkie części rośliny w stanie surowym mogą być toksyczne ( zawierają glikozyd - sabgunigrynę) lecz właściwość tę tracą po suszeniu lub gotowaniu.

Rozmnażanie

Bez czarny można uprawiać z siewek nasion wysianych jesienią w polu. Wiosną należy przerwać siewki, aby rosły w odległości około 40 cm od siebie. Krzew rozmnaża się łatwo z sadzonek . Pędy roczne jesienią tniemy na wysokości 5-6 oczek i sadzimy w ziemi, ale nad jej powierzchnią pozostawiamy dwa oczka. Po roku otrzymujemy gotowe sadzonki. W szkółkach hodowlanych można nabyć sadzonki szlachetnych odmian hodowlanych, np. Sampo, Samyl, Alleso, Samdal, Korsor, które obficie plonują i dostarczają surowca wysokiej jakości.

Wymagania glebowe

Bez z reguły szybko rośnie i ma niewielkie wymagania glebowe. Intensywne uprawy wymagają jednak gleb żyznych, bogatych w składniki pokarmowe i umiarkowanie wilgotnych ( największe zapotrzebowanie na wodę występuje w okresie zawiązywania owoców), bogatych w wapń. Koniecznym elementem przygotowania gleby jest wykonanie analizy glebowej i - w zależności od potrzeby - redukcja kwasowości do blisko obojętnej jak również uzupełnienie gleby w fosfor, potas i ewentualnie magnez.

Potrzeby nawozowe
Bez czarny ma duże potrzeby nawozowe:                                       
250-300 kg azotu (w dwóch terminach wczesną wiosna i w połowie lipca)              
300 kg fosforu                                                            
400-500 kg potasu

Rozstawa
W zależności od jakości gleby proponowane rozstawy w rzędzie to 3,5-4m, a między rzędami 4,5-6 m. Duże odstępy wynikają z tego, że obciążone owocami gałęzie wyginają się do dołu tworząc charakterystyczne, bardzo szerokie parasole. Międzyrzędzia w zależności od zasobności gleby mogą być pokryte darnią lub pozostawione w czarnym ugorze.

Pielęgnacja
Bez czarny wymaga mocnego cięcia. Cięcie prześwietlające prowadzi się już po zbiorach natomiast stare pędy usuwa zimą. Najlepsze owoce uprawy wieloowocowych odmian bzu czarnego rodzą się na jednorocznych długopędach. Zalecane jest cięcie bzu według dwuletniego cyklu rozwojowego. Po zbiorze pędy owoconośne obcina się w zimie na krótko. Z każdego z obciętych pędów wybija kilka długich pędów rocznych, długości 1,2-2m, które po dwóch latach rodzą owoce. Krzew powinien zawierać 6-12 jednorocznych i dwuletnich pędów. Mocne przycinanie ułatwia zbiór.

Ochrona
Roślina ta nie wymaga dużej ochrony chemicznej. Stosujemy: 2-3 zabiegi środkami grzybobójczymi podczas lat wilgotnych (na grzyby z rodziny Colletatrichum, atakujące kwiatostany); 1-2 zabiegi w sezonie na mszyce, lub podczas lat suchych, gdy występują przędziorki również 1-2 zabiegi.

Plonowanie
Pełnię owocowania bez czarny osiąga w 3-4 roku, zbieramy wtedy ok. 15-20 t/ha. Trwałość plantacji wynosi 12-15 lat . Zbiór przeprowadza się ręcznie, obcinając grona sekatorem.  Niektórzy plantatorzy praktykują już zbiór kombajnem do aronii, szczególnie w przypadku odmian równo owocujących.

Beata Młyńska

MODR w Warszawie

Oddział Siedlce

Materiał źródłowy: Na podstawie rozmowy z rolnikiem - plantatorem z gminy Zbuczyn

  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

    Dyrektor MODR Warszawa: Sławomir Piotrowski
    Zastępca Dyrektora MODR Warszawa: Adam Tarkowski

    ul. Czereśniowa 98, 02-456
    tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Bielice

    Dyrektor Oddziału: Krzysztof Szumski

    Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
    tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

    Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

    ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
    tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Płock

    Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

    ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
    tel./fax: 24 269 77 00
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

    Dyrektor Oddziału: Jarosław Grabowski

    ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
    tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

  • MODR Warszawa oddział Radom

    Dyrektor Oddziału: Marcin Kaca

    ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
    tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

  • MODR Warszawa Oddział Siedlce

    Dyrektor Oddziału: Józef Jan Romańczuk

    ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
    tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.