Integrowana produkcja malin
Integrowana produkcja to system gospodarowania, w którym w sposób harmonijny
wykorzystuje się postęp techniczny i biologiczny w uprawie, nawożeniu i ochronie roślin. Produkcja ta uwzględnia też cele ekologiczne: ochronę otaczającego środowiska, ochronę krajobrazu oraz dba o bezpieczeństwo i zdrowie - zarówno producenta, jak i konsumenta.
Podstawą prawną integrowanej produkcji jest Ustawa o ochronie rośli z dnia 08 maja 2013 r. (Dz. U. 2013 poz.455). Większość gatunków sadowniczych producenci owoców mogą produkować metodami integrowanej produkcji, maliny do nich należą.
Owoce malin cieszą się dużym zainteresowaniem konsumentów, gdyż posiadają wiele zalet odżywczych, dietetycznych, jak również cechują się leczniczo-zdrowotnym działaniem kwasu elagowego. Natomiast producenci zainteresowani są produkcją malin, a zachęca ich duże zapotrzebowanie na owoce deserowe i dla przetwórstwa oraz niezawodność uprawy i szybkie owocowanie.
Stanowisko pod plantację
Wybierając stanowisko pod plantacje malin należy wziąć pod uwagę, aby gleba była żyzna, przewiewna, o odczynie lekko kwaśnym (pH 5,5-6,5), zasobna w składniki pokarmowe, substancję organiczną i wodę. Nie należy zakładać plantacji po malinach, truskawkach, ziemniakach, pomidorach i ogórkach, ponieważ sprzyja to rozwojowi chorób systemu korzeniowego młodych roślin. Dobrym przedplonem są: zboża, rzepak, gryka, gorczyca, łubin, bobik, peluszka, wyka, fasola, groch, cebula i marchew. Najlepsza lokalizacja to łagodne stoki, zbocza i równiny. Należy unikać zastoisk mrozowych, gdyż istnieje duże ryzyko przemarznięć w czasie ostrych zim oraz uszkodzeń roślin podczas przygruntowych przymrozków. W miejscach gdzie występują częste mgły, zwiększa się niebezpieczeństwo porażenie roślin i owoców przez choroby grzybowe.
Integrowana produkcja malin umożliwia i daje szansę wyprodukowania dobrej, jakości owoców - zdrowych, smacznych, dietetycznych, o dużej zawartości składników mineralnych i organicznych.
Dobór i charakterystyka odmian
W naszym kraju uprawia się maliny owocujące na dwuletnich pędach oraz powtarzające owocowanie.
Oto wartościowe odmiany malin owocujących na dwuletnich pędach:
- Malling Promise to odmiana angielska. Roślina wydaje wiele silnych pędów pokrytych mocnymi kolcami, pędy owoconośne są średniej długości, z dużą liczbą owoców, które nadają się do bezpośredniego spożycia. Wrażliwa jest na zamieranie pędów, mało wrażliwa na wirusa mozaiki malin, a na mróz średnio odporna.
- Laszka to odmiana polska, która wcześnie wchodzi w okres owocowania. Wzrost ma średnio silny, pędy sztywne, łukowato wygięte, kolce liczne ale mało agresywne. Owoce są bardzo duże i duże, wydłużone, czerwone, z niewielkim omszeniem, bardzo smaczne. Odmiana jest mało podatna na przemarzanie pędów, plenność ma bardzo wysoką.
- Koral - odmiana polska, która wcześnie wchodzi w okres owocowania. Jest plenna, ale owoce ma małe. Wrażliwość na zamieranie pędów mała, na gnicie owoców średnia.
- Canby - odmiana amerykańska. Wydaje dużą liczbę silnych, wyrównanych pędów owoconośnych bez kolców. Bardzo plenna, owoce są średniej wielkości, kuliste, lekko stożkowe, czerwone i smaczne. Odmiana jest mało wrażliwa na zamieranie pędów, cechuje się dużą wytrzymałością na przemarzanie.
- Veten - odmiana norweska. Daje średnią liczbę pędów wysokich, sztywnych, łukowato wygiętych. Ma nieliczne kolce, a pędy owoconośne krótkie. Sam owoc jest duży lub średni, wydłużony. Nadaje się do konsumpcji bezpośredniej i do mrożenia. Odmiana jest średnio wrażliwa na zamieranie pędów i gnicie owoców, ale wrażliwa na przemarzanie - lubi cieplejsze stanowiska.
- Norna to równieżodmiana norweska. Roślina wydaje dużą liczbę silnych pędów, z małą ilością kolców. Pędy owoconośne są średniej długości, z dużą liczbą owoców. Odmiana jest mało wrażliwa na zamieranie pędów i średnio wrażliwa na gnicie owoców. Cechuje ją duża wytrzymałość na przemarzanie.
- Glen Ample - odmiana szkocka. Roślina rośnie silnie, pędy ma sztywne, bez kolców. Plenność odmiany duża, owoce dojrzewają w średniej porze dojrzewania, są duże, czerwone, z lekkim omszeniem. Wrażliwość na przemarzanie średnia.
- Benefis - odmiana polska. Wzrost roślin jest silny, a pora dojrzewania owoców późna. Pędy nie mają kolców, są sztywne, łukowato wygięte. Owoce są duże, stożkowate, ciemnoczerwone. Odmiana jest mało podatna na przemarzanie oraz słabo podatna na zamieranie pędów i gnicie.
- Beskid - odmiana polska. Wzrost roślin jest silny, pędy proste, o średniej grubości, z małą ilością kolców. Pędy owoconośne są długie, o dużym potencjale produkcyjnym. Odmiana późna, o długim okresie dojrzewania owoców, które szczególnie nadają się do mrożenia. Owoce są mało podatne na gnicie. Odmiana jest średnio wrażliwa na zamieranie pędów i mało podatna na przemarzanie.
Odmiany malin powtarzające owocowanie:
- Polesie - odmiana polska. Roślina owocuje głównie na rocznych pędach. Dojrzewanie owoców wczesne - w 3 dekadzie lipca i trwa do października. Wzrost rośliny średnio silny, pokrój wzniesiony. Wytwarza kilkanaście wyrównanych pędów. Owoc jest duży, sercowatego kształtu, ciemnoczerwony. Odmiana jest mało podatna na zamieranie pędów i gnicie owoców.
- Polka - odmiana polska. Dojrzewanie owoców na przełomie lipca-sierpnia, trwa 3 miesiące. Wzrost roślin średni. Roślina wytwarza kilkanaście średnio wyrównanych pędów o długości 1,5 m. Owoce są duże i średnie, nieco wydłużone, czerwone z połyskiem, smaczne. Znaczenie gospodarcze odmiany duże, w wielu rejonach świata uprawiana jest pod osłonami jako odmiana wybitnie deserowa. W Polsce uprawia się ją głównie w warunkach polowych, z przeznaczeniem do przetwórstwa.
- Polana - odmiana polska. Jest odmianą powtarzającą, lecz owocuje na jednorocznych pędach. Dojrzewanie owoców rozpoczyna się w 2 dekadzie sierpnia i trwa do listopada. Odmiana ma średnią sile wzrostu, wytwarza kilkanaście wyrównanych pędów o wysokości 1,5 m. Owoce są dużej i średniej wielkości, stożkowe, czerwone z połyskiem, smaczne. Odmiana jest mało wrażliwa na zamieranie pędów i średnio wrażliwa na gnicie owoców.
- Popiel - odmiana polska, wczesna. Owocuje na rocznych pędach, wzrost roślin jest silny, rodzi duże owoce, stożkowe, ciemnoczerwone lekko omszone. Owocowanie obfite. Przydatna na przetwory.
- Pokusa - odmiana polska. Dojrzewanie malin na rocznych pędach od 2 dekady sierpnia do przymrozków, owoce bardzo duże i duże, lekko wydłużone, żywoczerwone, średnio podatne na gnicie. Odmiana wczesna, o średniej plenności. Cechuje ją mała odporność na zamieranie pędów. Jest mało wrażliwa na gnicie owoców. Wykazuje bardzo małą wrażliwość na przemarzanie.
Czym się sugerować przy wyborze?
Integrowana produkcja malin jest alternatywą dla produkcji konwencjonalnej. Pozwala na uzyskanie plonów wysokiej jakości, przy jednoczesnym ograniczeniu stosowania chemicznych środków ochrony roślin i racjonalnym nawożeniu.
Dobór odmian do nasadzeń IP malin najlepiej podjąć w oparciu o następujące czynniki: 1.Plenność, 2.Termin zbioru, 3.Walory przechowalnicze, 4.Trwałość w obrocie handlowym, 5. Wytrzymałość na przemarzanie, 6.Wrażliwość na zamieranie pędów malin, 7.Wielkość owoców, 7.Podatność na gnicie owoców.
Edmund Sarnecki - Oddział Radom
OPR.A.D.