Monitorowanie szkodników – konieczność w sadach
Obowiązująca od roku 2014 integrowana ochrona roślin nakłada na profesjonalnych użytkowników środków ochrony roślin obowiązek stosowania ich tylko w uzasadnionych przypadkach. Niedopuszczalne więc jest stosowanie zoocydów profilaktycznie, w okresie wegetacji roślin. Ponieważ w ewidencjach zabiegów ochrony rolnicy muszą wpisywać informację dotyczącą powodu ich przeprowadzenia, decyzja o wykonaniu powinna być poprzedzona stwierdzeniem przekroczenia progu ekonomicznego zagrożenia.
Dlatego tak ważne jest monitorowania szkodników.Można zastosować różnego typu pułapki: barwne, zapachowe lub feromonowe. Dzięki nim łatwo zidentyfikować szkodnika, oszacować jego liczebność, a także ustalić optymalny termin przeprowadzenia zabiegu. Można dodatkowo wspierać się sygnalizacją zamieszczaną na stronach PIORiN, IOR-PIB itp., jednak zmienność występowania szkodników w zależności od przebiegu warunków pogodowych jest tak duża, że lepiej opierać się na monitoringu przeprowadzonym w swoim sadzie.
O obecności szkodnika możemy się również przekonać po objawach jego żerowania, ale na wykonanie zabiegu może już wtedy być za późno.
Feromony pomagają rozpocząć ochronę
W ochronie roślin najszersze zastosowanie mają feromony płciowe wydzielane przez samice owadów, które wabią samce. Uwalniający się stopniowo feromon symuluje zapach samicy a zwabione samce przyklejają się do umieszczonej w pułapce podłogi lepowej. Dzięki zastosowaniu pułapek feromonowych można dokładnie określić, kiedy rozpoczynają się wyloty motyli poszczególnych gatunków, ustalić okresy największego zagrożenia i wyznaczyć optymalne terminy wykonania zabiegów. W Polsce są dostępne obecnie pułapki feromonowe produkcji krajowej dla kilku gatunków szkodników upraw sadowniczych, między innymi dla owocówek( jabłkóweczki, śliwkóweczki), zwójki koróweczki, zwójki siatkóweczki, zwójki różóweczki, wydłubki oczateczki. Dla wielu innych szkodników można nabyć pułapki importowane.
Odłowy szkodników w pułapki feromonowe są najbardziej miarodajne w sadach o dużym areale, otoczonych np. uprawami rolniczymi. Stosowanie pułapek nie ogranicza jednak zagrożenia ze strony szkodnika, o czym warto pamiętać, a tylko pomaga przy podjęciu decyzji o rozpoczęciu ochrony w strategicznym terminie, gwarantującym najwyższą skuteczność zabiegu.
Prognozy pogody zapewniają skuteczność zabiegów
Nie mniej istotnym elementem monitoringu w ochronie jest korzystanie zprognoz pogody. Ma ona bowiem decydujący wpływ na skuteczność zabiegu, a opady deszczu tuż po zaaplikowaniu środków powodują zmycie preparatu i w konsekwencji jeszcze droższą ochronę. Dostępnych jest wiele modeli prognozowania pogody mających wysoką sprawdzalność, jak np. prognoza numeryczna przygotowywana przez Uniwersytet Warszawski dostępna pod adresem: pogoda.agrosimex.pl/
Tablica. Przykłady pułapek dostępnych do monitoringu poszczególnych szkodników.
Szkodnik | Nazwa pułapki | Typ | Termin zainstalowania |
Drosophila suzukii | Drosophila suzuki VARL | pułapka pokarmowa/zapachowa | początek dojrzewania owoców pestkowych |
Miodówki gruszowe | Żółte tablice lepowe | lepowa/żółta | przed kwitnieniem (połowa kwietnia – połowa maja) i po kwitnieniu |
Nasionnica trześniówka | Ekolep żółty | lepowa/żółta | połowa/koniec maja – połowa lipca |
Owocówka jabłkóweczka |
POMODOR | feromon | I pokolenie – 1. dekada maja do połowy czerwca II pokolenie – od lipca lub przez cały okres lotu motyli – od 1. dekady maja |
Zestaw standardowy na owocówkę jabłkóweczkę Deltastop CP |
feromonowa/trójkątna |
||
KreyoMET TRAP | feromonowa/fotografująca, z automatycznym podłączeniem do komputera |
||
Wydłubka oczateczka |
SPILODOR | Feromon | przez cały okres lotu motyli – od końca maja |
Zestaw standardowy na wydłubkę oczateczkę Deltastop SO |
feromonowa/trójkątna | ||
Zwójka koróweczka |
ENARODOR | feromon | przez cały okres lotu motyli – od połowy maja |
Zestaw standardowy na zwójkę koróweczkę | feromonowa/trójkątna | ||
Zwójka różóweczka | ROSODOR | feromon | przez cały okres lotu motyli – od połowy czerwca do końca lipca |
Ogrodnica niszczylistka | HORTODOR | feromon | koniec maja – czerwiec |
Grażyna Michalak
Oddział Bielice
Źródło: Informator sadowniczy 2016
Przygotował A.D.