Ochrona plantacji marchwi

Ostatnio dużego znaczenia nabiera integrowana uprawa marchwi. Ma ona szczególne znaczenie, gdy chcemy uzyskać wysoki plon o bardzo dobrej jakości. Metoda ta wpływa na zmniejszenie ilości szkodników dzięki stosowaniu odpowiedniej agrotechniki, metody biologicznej, mechanicznej, a w ostateczności chemicznej. Zapoznajmy się pokrótce z jej zasadami.

Odpowiednie przygotowanie gleby przed siewem oraz usytuowanie plantacji mają istotny wpływ na zdrowotność roślin. Położenie plantacji, szczególnie w pobliżu skupisk topoli, stwarza bowiem zagrożenie połyśnicą marchwianką i mszycami.
Marchew udaje się zarówno na glebach piaszczysto-gliniastych, jak i na torfowych. Nie lubi jedynie gleb świeżo nawożonych obornikiem oraz wapnowanych. Ilość chorób też można ograniczyć - oprócz wspomnianej odpowiedniej lokalizacji plantacji trzeba zastosować odpowiedni płodozmian, zadbać o właściwy termin siewu i prawidłowe nawożenie.
Natomiast zdrowotność korzeni marchwi można poprawić dobierając odmiany odporne lub tolerancyjne na najgroźniejsze choroby. W zwalczaniu patogenów można stosować także ochronę biologiczną, która obecnie ma duże znaczenie w uprawach tunelowych. Z kolei w uprawach polowych stosowane są ekstrakty roślinne zwalczające mącznika prawdziwego i rzekomego.

Jak zwalczać chwasty?

Duże znaczenie ma ilość pojawiających się chwastów, szczególnie w okresie od wschodów do zakrycia międzyrzędzi. Wczesną wiosną plantacje zachwaszczone są głównie przez komosę białą, gwiazdnicę pospolitą, tasznika pospolitego, rdestówkę powojowatą, gorczycę polną, rdest plamisty, przytulię czepną, fiołek polny, tobołki polne, starca zwyczajnego, jasnotę różową oraz chwasty rumianowate. W okresie wyższych temperatur mogą pojawiać się żółtlica drobnokwiatowa, szarłat szorstki, psianka czarna lub chwastnica jednostronna.
Chwasty te można zwalczać metodami agrotechnicznymi, czyli poprzez odpowiednie i starannie przygotowanie gleby przed siewem. Ich kiełki i siewki można niszczyć zarówno metodami mechanicznymi, jak i termicznymi poprzez stosowanie wypalaczy płomieniowych. W ostateczności, kiedy omówione metody zawiodą, pozostaje nam zwalczanie chemiczne. Decyzję o jego zastosowaniu powinniśmy podejmować w oparciu o progi szkodliwości. Wszystkie środki ochrony roślin muszą być stosowane zgodnie z Programem Ochrony Roślin Warzywnych i zaleceniami spisanymi na etykiecie każdego opakowania. Do zwalczania chwastów w uprawie marchwi stosuje się np.Command 480 EC, Kilof 480 EC, Szpada 480 EC, Afalon Dyspersyjny 450 SC, Harrier 295 ZC, Racer 250 EC, Stomp Aqua 455 CS, Linur 450 SC, Nightjar C 450 SC, Dongola 450 SC, Roundup 360 Sl, Boxer 800 EC, Sencor Liquid 600 SC, Fusilade Forte 150 EC itp. Herbicydy powinny być podawane podczas bezdeszczowej pogody - zapobiegnie to ewentualnemu zmyciu ich do gleby.

Sposoby na choroby

Drugim czynnikiem wpływającym na plon marchwi są choroby. Do najczęściej występujących należą: alternarioza naci marchwi, mączniak prawdziwy baldaszkowatych, rizoktonioza marchwi, zgnilizna twardzikowa, zgorzel gnilna korzeni marchwi i pietruszki, szara pleśń, plamistość zgorzelowa korzeni marchwi oraz mokra zgnilizna korzeniowych. Choroby te można zwalczać poprzez odpowiedni płodozmian, właściwą lokalizację uprawy, dobre przygotowanie gleby do siewu, dobrany termin siewu, nawożenie i dobór odpowiedniej odmiany.
Zwalczanie chorób w uprawie marchwi stosuje się profilaktycznie lub interwencyjnie. Profilaktyczne wiąże się z zastosowaniem środka przed pojawieniem się choroby w uprawie, natomiast interwencyjne polega na zastosowaniu środka już w okresie występowania choroby.
Wszystkie środki ochrony powinny charakteryzować się niską toksycznością w stosunku do ludzi i pszczół. Do najczęściej stosowanych należą: zaprawa nasienna T 75 DS. WS, Constans WG, Amistar 250 SC, Atos 250 SC, Mirador 250 SC, Starami 250 SC, Zato 50 WG, Rovral AQuaflo 500 SC, Gwarant 500 SC, Scorpion 325 SC, Song 250 SC, Switch 62 WG, Guliwer 500 SC, Nimrod 250 EC.

Walka ze szkodnikami
Duże szkody w uprawie marchwi powodują również szkodniki: połyśnica marchwianka, bawełnica topolowo-marchwiana, mszyca głogowo-marchwiana, mszyca wierzbowo-marchwiana, mszyca marchwiana ondulująca, golanica zielonka, drutowce, pędraki, rolnice, guzak północny oraz gryzonie.
Stosowanie wcześniej omówionych metod uprawy marchwi wpłynie na zmniejszenie strat spowodowanych również przez te szkodniki. Na uwagę zasługują owady będące ich wrogami. Należą do nich drapieżne chrząszcze z rodziny biegaczowatych i kusakowatych oraz pająki, szczególnie kosarze. Zwalczanie szkodników powinno odbywać się w oparciu o progi szkodliwości. Pomocne są pułapki - barwne, zapachowe i feromonowe.
Zanim zdecydujemy się na zastosowanie środków chemicznych, powinniśmy spróbować działania środków biologicznych i selektywnych. Do najczęściej stosowanych insektycydów zaliczamy: Vydate 10G, Patriot 100 EC, Proteus 110 OD, Afik, Stilac EC.

Jolanta Gwiazda
Oddział Siedlce

Źródła:
1. Program Ochrony Roślin Warzywnych 2016,
2. Metodyka Integrowanej Ochrony Marchwi, opracowanie zbiorowe pod redakcją dr Zbigniewa
Anyszki Instytut Ogrodnictwa ( Min. Roln. materiały dla producentów),
3. Integrowana Produkcja Marchwi

Przygotował A.D.