Znaczenie potasu w uprawie warzyw

Potas jest makroelementem wywierającym ogromny wpływ na jakość warzyw. Oddziałuje na przebieg fotosyntezy, metabolizm węglowodanów oraz syntezę białek, odpowiada też za turgor komórek oraz pobieranie wody przez rośliny (reguluje otwieranie i zamykanie aparatów szparkowych).

Udowodnione jest także, że zwiększa wytrzymałość roślin na stresowe czynniki klimatyczne - suszę, chłody i brak wody. W pewnym stopniu zwiększa też odporność roślin na choroby pochodzenia grzybowego. Warzywa odpowiednio dokarmione tym pierwiastkiem lepiej zawiązują owoce oraz znacznie lepiej się przechowują. Potas wpływa również na zwiększenie zawartości cukrów i białka w owocach.

***

Gleba jest głównym źródłem potasu dla roślin, ale tylko 3-10% stanowi jego formę przyswajalną – pozostała część jest niedostępna dla roślin. Producent warzyw systematycznie lustrujący swoją plantację jest jednak w stanie stwierdzić czy występują na roślinach objawy niedoboru tego makroskładnika. Na jakie charakterystyczne zmiany powinien zwrócić uwagę?

Otóż niedobory potasu pojawiają się początkowo na najstarszych częściach (liściach) rośliny. Wynika to z faktu, iż jony K⁺ w roślinie są bardzo ruchliwe i w momencie, kiedy roślina rośnie, a potas występuje w niedostatecznej ilości - wówczas jony z jej starszych partii przechodzą do nowo powstających. Na roślinie występują wówczas symptomy braku pierwiastka widoczne „gołym okiem”. Są nimi najczęściej:

- chloroza brzegów liści przechodząca następnie w nekrozy (fot. 1),

- na roślinach motylkowych nekrotyczne plamki i obwódki,

- owoce słabiej się wykolorowują (fot. 2),

- na owocach ogórka następuje przewężenie części przyszypułkowej,

- więdnięcie roślin.

***

W rezultacie niedobór potasu skutkuje spadkiem plonu ogólnego i pogorszeniem smaku warzyw. Często zdarza się również, że zbyt wysoka zawartość w podłożu magnezu i azotu sprzyja występowaniu niedoborów potasu.

Największe zapotrzebowanie na potas wykazują warzywa korzeniowe oraz kapustne – (120-150 g K/ha).

Producenci stosują nawozy potasowo-chlorkowe oraz potasowo-siarczanowe. W doborze odpowiedniego nawozu pod dany gatunek warzywa bierzemy pod uwagę jego wrażliwość na chlorki. Dlatego też warzywa dzielimy na 4 grupy:

- chlorolubne (np. seler, boćwina),

- neutralne (np. szparagi, buraczki czerwone, rabarbar i większość kapust),

- tolerancyjne na chlorki (np. pomidor, rzodkiewka, kalarepa, groch, szpinak i czosnek),

- wrażliwe na chlorki (np. cebula, bób, ogórek, papryka, melon).

Agnieszka Janiec

MODR – Oddział Radom

przyg. A.D.

Literatura pomocnicza:

W. Grzebisz - „Potas - system nawożenia”