Przejdź do głównej treści
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

Choroby bydła wywołane nieprawidłowym żywieniem

Liczba chorób spowodowanych nieprawidłowym żywieniem bydła stale wzrasta. Jest to związane ze wzrostem wydajności mleka uzyskiwanego od krowy, a sięgającej rocznie do 10000 -11000 kilogramów. Tak wysoka wydajność oznacza, że organizm krowy pracuje na najwyższych obrotach. A skoro tak, to musi otrzymywać właściwe składniki odżywcze podawane we odpowiednich proporcjach i odpowiednim czasie. Każda zmiana warunków panujących w żwaczu może przyczynić się do zmniejszenia przyswajalności niektórych z nich, w tym minerałów i witamin.
Poprzez przestrzeganie określonych zasad żywienia możemy uniknąć negatywnych skutków powodujących pogorszenie zdrowia zwierząt , obniżenia płodności oraz zmniejszenia wydajności.

Do najczęściej występujących chorób wynikających z nieprawidłowego żywienia możemy zaliczyć:

Porażenie poporodowe - występuje zwykle w ciągu pierwszych dni po wycieleniu. Jest chorobą wynikającą z niedoboru wapnia lub nieprawidłowego stosunku wapnia do fosforu. Aby ograniczyć występowanie porażenia, należy w okresie zasuszenia spełnić następujące warunki:

- przed porodem podawać mieszankę mineralną, w której stosunek wapnia do fosfor wynosi 0,8 do 1. Spowoduje to uruchomienie rezerw wapnia z kości.

- zachować równowagę kationowo-anionową.

- ograniczyć podawanie sodu, czego dodatkowym efektem będzie przeciwdziałanie obrzękowi wymienia po porodzie. Celem zmniejszenia ilości potasu ograniczamy udział pasz objętościowych takich jak zielonki i kiszonki z roślin motylkowych i liści buraczanych.

- przed wycieleniem możemy podać do żwacza wapń.

Tężyczka pastwiskowa - jest spowodowana niedoborem lub upośledzonym wchłanianiem magnezu. Sprzyjają jej także nadmiar potasu w roślinach oraz niedobór węglowodanów. Choroba ta powoduje obniżenie laktacji, wychudzenie i mniejsze pobierania paszy przez krowę co doprowadza do jej śmierci. Najważniejszym środkiem zapobiegawczym jest prawidłowe żywienie przygotowawcze przed rozpoczęciem okresu wypasu oraz prawidłowe zbilansowanie dawki pod względem energetycznym.

Ketoza - to choroba przemiany materii występująca najczęściej w ciągu pierwszych ośmiu tygodni laktacji. Główną przyczyną jest niedobór energii. Powstają wtedy zaburzenia energetyczne, które prowadzą do gromadzenia nadmiernych ilości związków ketonowych we krwi i w innych tkankach. Następstwem są: utrata apetytu, pogorszenie kondycji, objawy nerwowe, a wydychane powietrze i mleko mają zapach owoców .

W szybkim rozpoznaniu choroby pomaga kontrola zawartości ciał ketonowych w moczu przy użyciu ketotestów. U krów z podwyższoną zawartością ciał ketonowych zaleca się stosowanie glikolu propylenowego w ilości 100-250 gram dziennie. Profilaktycznie podawanie glikolu powinno rozpocząć się w ostatnim tygodniu przed wycieleniem. Ryzyko wystąpienia ketozy zmniejsza też podawanie krowom niacyny od 3 tygodnia przed wycieleniem w ilości 6 gram na sztukę dziennie.

Kwasica - to gwałtowne obniżenie pH żwacza na skutek nieprawidłowego doboru pasz.

Do pasz wpływających na obniżenie pH żwacza zaliczamy: liście buraczane, mieszanki treściwe ziarna zbóż, pasze nadpsute, wywar zbożowy oraz skarmianie zbyt mokrą sianokiszonką.

Natomiast na podwyższenie pH dobry wpływ mają siano łąkowe, słoma oraz kiszonka z traw i motylkowych.

Kwasica może występować w formie ostrej i utajonej kwasicy metabolicznej. Jej skutkami są: zmniejszenie produkcji mleka, zaburzenia w płodności, zmniejszony apetyt, zmniejszenie odporności, przemieszczenie trawieńca, ochwat i wrzody na racicach. W ostrych przypadkach występuje chroniczny ochwat, niskie spożycie paszy, lekka biegunka, kaszel, kulawizna i krwawienie z nosa.

Chcąc zapobiec tej chorobie należy przede wszystkim pamiętać, ze krowa jest przeżuwaczem i oprócz pasz treściwych musi otrzymać niezbędną ilość pasz włóknistych. Zadawane jej pasze treściwe nie mogą być zbyt rozdrobnione i muszą być podawane (przy większych ilościach) często tzn. 3-4 razy dziennie. Do tego należy zwierzęta stopniowo przyzwyczajać. Niestety, tej choroby nie można leczyć , można jej tylko zapobiegać.

Mastitis - przyczyną wystąpienia może być obniżenie odporności gruczołu mlekowego wywołane błędami żywieniowymi i nieregularne pojenie. Na odporność gruczołu mlekowego duży wpływ wywiera zawartość w karmie witaminy A i beta-karotenu. Ich niedobór powoduje rogowacenie nabłonków oraz ułatwia wnikanie mikroorganizmów chorobotwórczych .

Zatrzymanie łożyska - występuje przy niedoborze białka, selenu, miedzi oraz witamin A i E. Niedobory białka powodują puchnięcie połączeń łożyska z macicą co utrudnia jego odklejanie. Przed wycieleniem powinno podawać się w iniekcji witaminy A i E oraz selen .

Syndrom tłustej krowy - dotyczy krów zatuczonych, otrzymujących w dawkach dużo pasz treściwych. Obecnie u zwierząt o wysokim potencjale produkcyjnym powinno się systematycznie dokonywać oceny kondycji według pięciostopniowej skali. Najważniejsza jest kondycji krów zasuszonych - powinna wynosić 3,5 punktu. Krowy o wyższej punktacji - to znaczy zatuczone lub krowy zbyt chude - są narażone na szereg chorób metabolicznych po porodzie.

Dla profilaktyki chorób metabolicznych oprócz prawidłowego bilansowania dawek pokarmowych powinna być na bieżąco prowadzona następująca kontrola żywienia krów:
Stała kontrola wyjadania dawki pokarmowej.
Stała kontrola stanu odchodów
Kontrolowanie zawartości mocznika w mleku.
Okresowa kontrola pH moczu.
Sporadyczna kontrola pH płynu żwacza
Systematyczna kontrola zawartości ciał ketonowych w mleku i w moczu.


Małgorzata Chrzanowska- Siwak

MODR w Warszawie

PZD Mińsk Mazowiecki

Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

Dyrektor MODR Warszawa: Łukasz Lewandowski
Zastępca dyrektora MODR Warszawa: Anna Kempińska
Zastępca dyrektora MODR Warszawa: Karol Remiszewski

ul. Czereśniowa 98, 02-456
tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

MODR Warszawa Oddział Bielice

Dyrektor Oddziału: Wojciech Ćwikliński

Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

MODR Warszawa Oddział Płock

Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
tel./fax: 24 269 77 00
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

Dyrektor Oddziału: Agata Sosińska-Osiecka

ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

MODR Warszawa oddział Radom

Dyrektor Oddziału: Bogusław Włodarczyk

ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

MODR Warszawa Oddział Siedlce

Dyrektor Oddziału: Dariusz Ślęczkowski

ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.