Skip to main content
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

Dobrostan bydła w świetle wymagań Unii Europejskiej

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej rolnicy zobowiązani są do przestrzegania standardów utrzymania zwierząt gospodarskich w zakresie odpowiednich warunków utrzymania, higieny i ochrony środowiska

Dobrostan zwierząt polega na zapewnieniu zwierzętom odpowiednich warunków bytowania. Składają się na to następujące czynniki:
- zapewnienie odpowiednich pomieszczeń,
- właściwe żywienie,
- zapewnienie opieki weterynaryjnej.

Wymagania te są odmienne dla każdego przedziału wiekowego bydła, dlatego utworzono następujące grupy:
- buhaje,
- krowy o masie powyżej 500 kg
- krowy o masie ciała do 500 kg i jałówki cielne powyżej 7 miesiąca cielności,
- jałówka w wieku powyżej 19 miesięcy do 7 miesiąca cielności,
- jałówka w wieku 6- 19 miesięcy,
- bydło opasowe o masie ciała do 300 kg,
- bydło opasowe o masie ciała 301- 450 kg,
- bydło opasowe o masie powyżej 450 kg,
- cielęta do 6 miesięcy.


Zwierzęta mogą przebywać w oborze na uwięzi lub bez niej (obory wolnostanowiskowe). Przy systemie uwięziowym w zależności od grupy bydła długość i szerokość stanowisk jest zróżnicowana. Na przykład stanowisko dla krowy o masie powyżej 500 kg powinno mieć minimum 165 cm długości i 110 cm szerokości. Dla sztuk mniejszych odpowiednio mniejsze mogą być też wymiary stanowisk.

Natomiast przy wolonostanowiskowym systemie utrzymania, powierzchnia dla jednej sztuki bydła powinna być następująca :
- krowa o masie powyżej 500 kg – 5 m2 ,
- krowa i jałówka cielna powyżej 7 miesiąca cielności do 500 kg – 4,5 m2 ,
- jałówka w wieku powyżej 19 miesięcy do 7 miesiąca ciąży – 2,5 m2 ,
- jałówka w wieku 6-19 miesięcy – 2m2 ,
- bydło opasowe o masie ciała do 300 kg – 1,6m2 ,
- bydło opasowe o masie ciała 300-450 kg – 2m2 ,
- bydło opasowe o masie ciała powyżej 450 kg – 2,5 m2 ,

Ponadto bydło powinno mieć wybiegi, ogrodzone do wysokości 110-130 cm.
Bardzo wysokie wymagania dotyczą utrzymania cieląt. Przede wszystkim nie wolno ich wiązać. Wyjątkiem jest wiązanie podczas karmienia i to nie dłużej jak na jedną godzinę. Cielęta należy trzymać w kojcach pojedynczych lub grupowych. Podłoga w nich musi być gładka, sucha, sztywna i równa, a legowisko czyste i suche. Cielęta lepiej czują się na legowiskach miękkich. Dla tych poniżej 2 tygodni konieczne jest podawanie ściółki. Jeżeli w gospodarstwie mamy powyżej 6 cieląt mających powyżej ośmiu tygodni życia, to musimy je trzymać w grupie.

W przypadku utrzymywania cieląt pojedynczo, w kojcu, jego wymiary powinny wynosić:
- szerokość to minimum wysokości cielęcia w kłębie,
- długości to minimum 1,1 długości ciała cielęcia,

Natomiast przy grupowym utrzymywaniu cieląt, powierzchnie w kojcu przeznaczone na 1 sztukę powinny wynosić :
- dla cieląt o masie ciała do 150 kg minimum 1,5 m2 ,
- dla cieląt o masie ciała 150-220 kg minimum 1,7 m2 ,
- dla cieląt o masie ciała powyżej 220 kg minimum 1,8 m2 ,

Ważne jest, aby ściany w kojcach umożliwiały zwierzętom kontakt wzrokowy i fizyczny. Ponadto w każdym gospodarstwie musi być pomieszczenie przeznaczone do odizolowania zwierząt chorych lub podejrzanych o chorobę oraz specjalnie wydzielone miejsce do porodów.

W budynkach, gdzie przebywa bydło konieczne jest utrzymanie odpowiedniej temperatury, oświetlenia, wilgotności powietrza i wentylacji. Czynniki te tworzą mikroklimat. Jeżeli poszczególne parametry są prawidłowe, zwierzęta czują się tam bardzo dobrze.
Oświetlenie może być dzienne lub sztuczne. Przy oświetleniu dziennym stosunek powierzchni okien do podłogi (dla krów) powinien wynosić 1:18. Oświetlenie sztuczne powinno odpowiadać oświetleniu naturalnemu w godzinach od 9.00 do 17.00.
Wilgotność powietrza powinna wynosić 60% - 80 %
Stężenie gazów ma też bardzo istotne znaczenie. W powietrzu nie powinno znajdować się więcej niż 3000 ppm CO2, 5 ppm H2S i 20 ppm NH3. Do osiągnięcia właściwego poziomu stężenia gazów i zapylenia konieczna jest prawidłowo działająca wentylacja nawiewna i wywiewna. Może ona być grawitacyjna lub mechaniczna. W przypadku wentylacji mechanicznej trzeba zainstalować system alarmowy oraz wentylację awaryjną.
Do przechowywania odchodów zwierzęcych zalecana jest płyta obornikowa ale w każdym gospodarstwie – już obowiązkowo - musi znajdować się zbiornik na gnojówkę lub gnojowicę (w zależności od systemu utrzymania posiadanych zwierząt). Na OSN, gdzie okres przechowywania odchodów wynosi 6 miesięcy, płyta obornikowa powinna mieć powierzchnię 3,5 m2/DJP, zbiornik na gnojówkę powinien mieć objętość 2,5 m3/DJP, a na gnojowicę 10 m3/DJP.
Wielkość budowli do przechowywania odchodów należy ustalić w oparciu o utrzymywany inwentarz z tzw. zapasem na wypadek zwiększenia skali produkcji.
Reasumując, żeby zapewnić zwierzętom dobrostan trzeba spełnić wszystkie wymogi. Nie spełnienie choćby jednego z nich nie tylko nie zapewni utrzymywanym zwierzętom dobrostanu, ale i odbije ujemnie na wynikach w produkcji.


Marianna Guzek
MODR PZD Pułtusk
  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

    Dyrektor MODR Warszawa: Sławomir Piotrowski
    Zastępca Dyrektora MODR Warszawa: Adam Tarkowski

    ul. Czereśniowa 98, 02-456
    tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Bielice

    Dyrektor Oddziału: Krzysztof Szumski

    Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
    tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

    Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

    ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
    tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Płock

    Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

    ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
    tel./fax: 24 269 77 00
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

    Dyrektor Oddziału: Jarosław Grabowski

    ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
    tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

  • MODR Warszawa oddział Radom

    Dyrektor Oddziału: Marcin Kaca

    ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
    tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

  • MODR Warszawa Oddział Siedlce

    Dyrektor Oddziału: Józef Jan Romańczuk

    ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
    tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.