Internetowa Platforma Doradztwa i Wspomagania Decyzji w Integrowanej Ochronie Roślin

Internetowa Platforma Doradztwa i Wspomagania Decyzji w Integrowanej Ochronie Roślin – akronim: eDWIN (e-Doradztwo w Integrowanej Ochronie Roślin). Jest to projekt, którego partnerem jest Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie. Projekt jest realizowany przez konsorcjum, którego liderem jest Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu (www.wodr.poznan.pl) w partnerstwie z pozostałymi wojewódzkimi ODR, Instytutem Ochrony Roślin w Poznaniu oraz Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie i Poznańskim Centrum Superkomputerowo Sieciowym. Projekt jest finansowany z Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Całkowita wartość projektu wynosi 20 920 583,10 zł, w tym ze środków Unii Europejskiej 17 705 089.47, a pozostała kwota to środki z budżetu państwa.

Celem realizowanego projektu jest stworzenie krajowego systemu informatycznego na rzecz ochrony roślin, który w znaczący sposób wpłynie na jakość i ilość produkowanej w Polsce żywności. Na cel główny projektu składają się cele szczegółowe:

• wsparcie realizacji unijnej dyrektywy dotyczącej obowiązku stosowania zasad integrowanej ochrony roślin i krajowego planu działania na rzecz ograniczenia ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin,
• racjonalizacja stosowania przez producentów rolnych środków ochrony roślin i wspomaganie podejmowania decyzji w ochronie roślin,
• zwiększenie bezpieczeństwa produkowanej żywności,
• poprawa operacjonalizacji danych dotyczących monitoringu zagrożeń przez podmioty realizujące zadania publiczne,
• zwiększenie skuteczności działań i decyzji podejmowanych przez instytucje publiczne,
• wyposażenie kadry doradczej ośrodków doradztwa rolniczego w kompetencje umożliwiające wykorzystanie w praktyce systemów wspomagania decyzji w zakresie stosowania środków ochrony roślin.

Cele projektu zostały sformułowane w oparciu o zidentyfikowane potrzeby potencjalnych odbiorców, które zostały określone na podstawie badania przeprowadzonego w formie ankiety internetowej i wywiadu.

W wyniku realizacji projektu zostaną udostępnione cztery e-usługi:

1. Wirtualne gospodarstwo będzie obejmować cztery funkcjonalności: wspomaganie decyzji w zakresie stosowania środków ochrony roślin, udostępnianie komentarza agrometeorologicznego, monitoring agrofagów i prowadzenie karty pola. W przypadku wystąpienia zagrożenia zniszczenia uprawy przez chorobę lub szkodnika, system będzie poprzez wybrany przez producenta rolnego kanał komunikacji elektronicznej wysyłać powiadomienie o zagrożeniu.

Druga funkcjonalność będzie udostępniać raporty agrometeorologiczne. Raporty będą opracowywane przez wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego i będą miały charakter ogólny lub spersonalizowany. Raporty ogólne będą przygotowywane dla powiatów i będą uwzględniać prowadzone na terenie powiatu uprawy i panujące tam warunki agrometeorologiczne. Raporty spersonalizowane będą przygotowywane na indywidualne zamówienie usługobiorcy i będą przedstawiać analizę agrometeorologiczną wskazanego przez niego pola.

Trzecia funkcjonalność zapewni pozyskiwanie, gromadzenie i udostępnianie informacji o wystąpieniu na danych obszarze agrofagów. Dane te z kolei posłużą do sygnalizowania zagrożenia na polu producenta rolnego.

Czwartą funkcjonalnością będzie wirtualna karta pola. Znajdujące się w systemie dane będą pobierane do karty automatycznie, co znacznie ułatwi rolnikowi prowadzenie karty pola. Funkcjonalność ta będzie również udostępniać analizę przestrzenną pól, a także umożliwi układanie e-planów ochrony roślin.

2. Śledzenie pochodzenia produktów oznaczonych jako pochodzące z rolnictwa i stosowanych środków ochrony roślin będzie służyć producentom rolnym i konsumentom. Producenci będą wprowadzać do rejestru informacje o zastosowanych w uprawach środkach ochrony roślin, a konsumenci będą mogli sprawdzić, jakie chemiczne środki ochrony roślin i w jakim terminie były stosowane w płodach rolnych. Udostępnienie tej e-usługi wpłynie na budowanie świadomości bezpieczeństwa żywności, wizerunek producentów, cenę i promowanie produktów lokalnych.
3. Raportowanie zagrożeń jest dedykowana przede wszystkim jednostkom samorządu terytorialnego i instytucjom publicznym odpowiedzialnym za nadzór i realizację integrowanej ochrony roślin oraz jednostkom naukowym i badawczym na potrzeby opracowywania nowych modeli chorobowych i walidacji już istniejących. Usługa umożliwi generowanie raportów z systemu monitoringu zagrożeń chorobami i szkodnikami w rolnictwie, ogrodnictwie i sadownictwie na różnych poziomach podziału administracyjnego kraju.
4. Udostępnianie danych meteorologicznych, odbiorcy tej e-usługi uzyskają dostęp do bieżących i archiwalnych danych meteorologicznych pochodzących z sieci stacji agrometeorologicznych systemu.

Z udostępnionych w systemie informatycznym e-usług będą mogli korzystać:

• użytkownicy środków ochrony roślin, w szczególności rolnicy, sadownicy, działkowcy;
• doradcy będący pracownikami wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego;
• konsumenci żywności i przedsiębiorstwa rolno-przetwórcze;
• jednostki samorządu terytorialnego,
• instytucje publiczne prowadzące działalność w zakresie ochrony roślin na szczeblu centralnym;
• uczelnie wyższe, jednostki naukowe, instytuty badawcze i pracownicy naukowi;
• inne instytucje publiczne, np. policja czy straż pożarna.

Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego jako jeden z pierwszych zaangażował się w prace nad projektem poprzez: analizę potrzeb odbiorców e-usług, opracowywanie możliwych scenariuszy użycia aplikacji, prowadzenie monitoringu agrofagów na polach rolników oraz testowanie systemów wspomagania decyzji w ochronie roślin.

Na przełomie 2020 i 2021 roku MODR Mazowsze zamontował 54 stacje meteorologiczne na terenie województwa mazowieckiego (1-2 na powiat), w odległościach nie większych średnio niż 25 km jedna od drugiej (w linii prostej). Zadaniem stacji jest wspomaganie systemu Internetowej Platformy Doradztwa i Wspomagania Decyzji w Integrowanej Ochronie Roślin.

Adam Matyszczak

MODR Oddział Siedlce

Adam Matyszcza