Skip to main content
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

Naukowo o integrowanej ochronie roślin

Od 1 stycznia 2014 roku obowiązywać będzie  w Polsce integrowana ochrona roślin. Jednym z elementów integrowanej ochrony roślin są biologiczne metody zwalczania agrofagów. Tym zagadnieniem  zajęli się uczestnicy wspólnej Konferencji Instytutu Ochrony Roślin – Państwowego Instytutu Badawczego oraz Komitetu Ochrony Roślin PAN (6.02.2013 r.). Podczas konferencji uhonorowano prof. dr hab. Jerzego J. Lipę z okazji 60-lecia pracy naukowej i 80-lecia urodzin.

Celem konferencji było przedstawienie sposobów niechemicznej walki z agrofagami występującymi w rolnictwie, z wykorzystaniem biologicznych metod dostępnych już na naszym rynku jak (np. Novodor - biologiczny preparat na stonkę ziemniaczaną), oraz metod, które funkcjonują np. w Rosji, Czechach: zwalczanie omacnicy prosowianki za pomocą preparatu zawierającego żywe poczwarki kruszynka. Naukowcy przedstawili również możliwości stosowania w przyszłości biologicznych sposobów wykorzystanie grzybów czy nicieni do zwalczania szkodników. Wielką zaletą biologicznych metod zwalczania agrofagów, jest ochrona środowiska przed ogromnymi ilościami corocznie stosowanych środków chemicznych w celu ochrony roślin. Główną przeszkodą wprowadzania preparatów biologicznych, może okazać się niska opłacalność ich stosowania. Cena preparatów biologicznych w stosunku do preparatów chemicznych, jest kilkukrotnie wyższa. Mają one także mniejszą skuteczność działania. Roczna sprzedaż mikrobiologicznych środków ochrony roślin w świecie wynosi 750 mln dolarów, co stanowi tylko 2,5 %                            w porównaniu ze sprzedażą chemicznych środków ochrony roślin.


Integrowana ochrony roślin, była tematem przewodnim 53. sesji naukowej Instytutu Ochrony Roślin – PIB, która odbywała się w dniach 7-8 lutego 2013 roku w Poznaniu.


Uroczystemu otwarciu sesji w Centrum Kongresowym Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, towarzyszyły wykłady między innymi: Małgorzaty Surawskiej, dyrektor Departamentu Hodowli i Ochrony Roślin Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat projektu ustawy o środkach ochrony roślin, oraz Dariusza Wiraszki, zastępcy Głównego Inspektora Ochrony Roślin
i Nasiennictwa, który omówił zagadnienia wprowadzania w życie integrowanej ochrony roślin oraz kontroli gospodarstw.

Według dyrektor Surawskiej, projektowana ustawa ma spełnić dwa podstawowe cele. Przede wszystkim doprowadzić do zminimalizowania skutków nieprawidłowego stosowania środków ochrony roślin oraz wprowadzić działania, które umożliwią świadomą ochronę i racjonalne ich stosowanie. W projekcie ustawy wyznacza się miejsca, w których wprowadzony będzie całkowity zakaz stosowania chemicznej ochrony (tereny szkół, przedszkoli, żłobków, szpitali).

Projektowana ustawa kładzie także nacisk na podnoszenie świadomości ekologicznej. Największe obowiązki w tym zakresie zostaną nałożone na dystrybutorów środków ochrony roślin, sprzedawców, doradców.

Ustawa wprowadza nowe rozporządzenia dotyczące: zasad stosowania                     i przechowywania środków ochrony roślin, urzędowej kontroli jakości agrochemikaliów, zasad pobierania prób i badania pozostałości środków ochrony roślin oraz wprowadzenia w życie integrowanej ochrony roślin.

Integrowana ochrona roślin, to bardzo trudne zadanie wymagające szeregu procesów decyzyjnych.


Dariusz Witaszek rozpoczął swój wykład od przytoczenia zasad integrowanej ochrony roślin:

  1. nad chemiczne metody zwalczania organizmów szkodliwych, należy przedkładać metody biologiczne, fizyczne i inne niechemiczne zapewniające ochronę,
  2. zapobiegać występowaniu organizmów szkodliwych między innymi przez:

-          właściwy płodozmian,

-          odpowiednią agrotechnikę,

-          stosowanie odmian odpornych lub tolerancyjnych,

-           zrównoważone nawożenie, wapnowanie i nawadnianie,

-          ochronę i stwarzanie warunków sprzyjających występowaniu organizmów pożytecznych.

  1. Decyzje o wykonaniu zabiegów ochrony roślin, należy podejmować na podstawie wyników z monitorowania występowania organizmów szkodliwych,

z uwzględnieniem progów szkodliwości.

  1. Przy wyborze środków ochrony roślin, należy brać pod uwagę ich selektywność.

Wykładowca omówił także nowe zadania PIORiN w zakresie nadzoru nad integrowaną ochroną roślin. Nastąpi tu rozszerzenie zakresu kontroli stosowania środków ochrony roślin, o kontrole stosowania tych środków poza rolnictwem                    i leśnictwem (m.in. o kontrole zastosowania ich na terenach placów zabaw, żłobków, przedszkoli i szkół, szpitali, uzdrowisk). Rozszerzony zostanie zakres kompetencji inspekcji o możliwość zakazania w drodze decyzji administracyjnej, wprowadzenia do obrotu płodów rolnych stwarzających zagrożenie spowodowane nieprawidłowym stosowaniem środków ochrony roślin. Profesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin muszą stosować integrowaną ochronę roślin i prowadzić dokumentację wskazującą na sposób realizacji jej wymagań. W przypadku, nie dostosowania się do nowych wymogów, użytkownik będzie podlegał karze grzywny.

Część główna sesji odbywała się w salach wykładowych Instytutu Ochrony Roślin. Uczestnicy mieli także możliwość zapoznania się z tematami przedstawianymi na posterach. Wiodącym zagadnieniem tej części sesji, była rola nauki we wdrażaniu integrowanej ochrony roślin. Polega ona przede wszystkim na:

-          dalszym pogłębianiu wiedzy dotyczącej biologii agrofagów w powiązaniu
z warunkami środowiska,

-          doskonaleniu metod monitoringu występowania chorób, szkodników

i patogenów,

-          opracowaniu i wdrożeniu nowoczesnych metod identyfikacji szkodników

i patogenów,

-          doskonaleniu metod zwalczania agrofagów (progi szkodliwości, systemy wspomagania decyzji, poszukiwanie naturalnych źródeł potencjalnych biopestycydów),

-          upowszechnianiu wiedzy.


Kolejne wystąpienia dotyczyły aktualnych problemów związanych
z wdrażaniem integrowanej ochrony roślin rolniczych w Polsce, w tym:

-           niedostatecznej wiedzy rolników odnośnie znaczenia metod agrotechnicznych w ograniczaniu zagrożenia ze strony agrofagów, a w szczególności płodozmianu, zabiegów mechanicznych gleby, dokładnym rozdrabnianiu

i przyorywania resztek pożniwnych,

-          trudności w dostępie do informacji na temat podatności na choroby i szkodniki aktualnie dostępnych na rynku odmian, wynikającej m.in. z braku odpowiednich badań, czy też szybko zmieniającego się doboru odmian do uprawy,

-           ograniczonej ilości badań nad wrażliwością, sukcesywnie pojawiających się na rynku, odmian roślin rolniczych na herbicydy, w tym ich mieszaniny,

-          bardzo ograniczonej w praktycznym zastosowaniu metody biologicznej, która aktualnie dotyczy np. zwalczania jaj omacnicy prosowianki przy użyciu kruszynka w kukurydzy,

-          małej świadomości rolników na temat konieczności dokładnego prowadzenia obserwacji plantacji na obecność gatunków szkodliwych, dla ustalenia  potrzeby i terminów ewentualnego ich zwalczania,

-           braku specjalistycznego ogólnokrajowego monitoringu docierającego do rolnika poprzez: portal internetowy, SMS, e -mail, wykorzystującego kompleksowe obserwacje roślin i stadiów rozwojowych agrofagów np.                    z użyciem skutecznych pułapek odławiających,

-          braku zaaktualizowanych progów ekonomicznej szkodliwości dla chwastów, chorób i szkodników upraw rolniczych (stare progi, nawet 50-letnie). Dyrektywa 2009/128/WE wskazuje, że progi szkodliwości dla zwalczanych agrofagów, powinny być opracowane na podstawie badań             naukowych dla danego regionu, konkretnego obszaru, uprawy i warunków             pogodowych.

-          niewystarczającej umiejętności rolników w rozpoznawaniu gatunków agrofagów w różnych stadiach rozwojowych i dostosowaniu preparatów lub ich mieszanin i optymalnych dawek, do występującego zagrożenia. Problemy mogą powstać, gdy producenci będą musieli wykazywać się znajomością agrofagów i zastosowaniem w praktyce progów szkodliwości.

-          -ograniczonym asortymentem substancji czynnych środków ochrony roślin
i grup chemicznych do zwalczania najważniejszych agrofagów, co utrudnia możliwość naprzemiennego ich stosowania, bez ryzyka uodporniania się,

-           brakiem zarejestrowanych selektywnych środków ochrony roślin lub tych, które są mało szkodliwe dla organizmów pożytecznych,

-          bardzo ograniczoną dostępnością gospodarstw (zwłaszcza małych), do specjalistycznych opryskiwaczy szczudłowych, umożliwiających wykonanie zabiegów ochronnych (są konieczne dla ratowania plonu roślin wysokich np. kukurydza, rzepak),

-           zbyt małą świadomością rolników, odnośnie znaczenia oraz potrzeb ochrony organizmów pożytecznych w uprawach roślin rolniczych.


Podczas konferencji zaprezentowano wyniki badań dotyczące wprowadzenia nowych rozwiązań w ochronie zbóż i rzepaku takich jak:

- metoda „Clearfield” (czyste pole) – nowa technologia ograniczania zachwaszczenia w rzepaku ozimym, polegająca na stosowaniu herbicydu zawierającego imazamoks, chinomerak, metazachlor, zwalczającego szerokie spektrum chwastów jedno- i dwuliściennych. Eliminuje ona gatunki blisko spokrewnione (w tym samosiewy rzepaku). W tej technologii stosowana jest odmiana Clearfield canola – odporna na zawarte w herbicydzie substancje aktywne.

- nowoczesna generacja zapraw nasiennych – technologia oparta na nowej substancji aktywnej fluksapyrosad, charakteryzującej się długotrwałym działaniem grzybobójczym. Substancja zwalcza nie tylko choroby pochodzące z gleby, ale chroni liście jęczmienia, co może stanowić podstawę do ograniczenia liczby zabiegów grzybobójczych w technologii ochrony jęczmienia.

 

naukowo-o-integrowanej-ochronie-roslin

Janusz Sychowicz i Paweł Żmijewski

MODR Oddział Poświętne w Płońsku



  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

    Dyrektor MODR Warszawa: Sławomir Piotrowski
    Zastępca Dyrektora MODR Warszawa: Adam Tarkowski

    ul. Czereśniowa 98, 02-456
    tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Bielice

    Dyrektor Oddziału: Krzysztof Szumski

    Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
    tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

    Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

    ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
    tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Płock

    Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

    ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
    tel./fax: 24 269 77 00
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

    Dyrektor Oddziału: Jarosław Grabowski

    ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
    tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

  • MODR Warszawa oddział Radom

    Dyrektor Oddziału: Marcin Kaca

    ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
    tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

  • MODR Warszawa Oddział Siedlce

    Dyrektor Oddziału: Józef Jan Romańczuk

    ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
    tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.