Efektywne X Dni Przedsiębiorcy Rolnego

 Jubileuszowe X Dni Przedsiębiorcy Rolnego odbyły się w Oddziale Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Przysieku, w dniach 5-6 marca 2014 r. Tradycyjnie DPR otwierały obrady plenarne, podczas których uczestnicy mogli dowiedzieć się o „nowych możliwościach i ograniczeniach Wspólnej Polityki Rolnej”.

Niestety, przy przedstawionych kryteriach dostępu do działań inwestycyjnych istnieje realne zagrożenie, że duże gospodarstwa będą wykluczone z pomocy.

Cieszyć mogą się tylko producenci trzody chlewnej, których potrzeby na rozbudowę stad, po raz pierwszy zostały uwzględnione w tym rozdaniu finansowym. Są to na razie projekty, więc dużo jeszcze może ulec zmianie.

Analizę rynków rolnych i wynikających z niej wniosków dla rolników przeprowadziły wykładowczynie z Wydziału Ekonomiczno-Społecznego Uniwersytetu Przyrodniczego  w Poznaniu. Po części plenarnej w trzech panelach zaprezentowały się gospodarstwa z Polski (po trzy) i z Niemiec (po jednym).

 Panel produkcja roślinna: Czy rolnicy są przygotowani do „zazielenienia”?

Prezentowane gospodarstwa były zróżnicowane zarówno pod względem powierzchni, struktury upraw jak i stosowanych technologii. Niezależnie od tematu, jak co roku, w dyskusji i pytaniach dominowały tematy związane z kosztami produkcji, doskonaleniem technologii, rynkami zbytu, w konsekwencji opłacalnością produkcji .

Ekspertem w panelu była dr Anna Litwinow, która przybliżyła zasady, które będą obowiązywały rolników w temacie „zazielenienia”. Z obowiązkiem dywersyfikacji upraw  i utrzymaniem trwałych użytków zielonych gospodarstwa raczej nie powinny mieć problemu. Temat utrzymania obszarów proekologicznych wzbudził dużo pytań. Głównie dlatego, że nie jest jeszcze doprecyzowany i nie są znane wszystkie elementy, które do niego będzie można zaliczyć. Wypowiadający się na ten temat rolnicy potwierdzili swoją gotowość sprostania wymogom. 

 Panel: trzoda chlewna – Program rozwoju produkcji trzody chlewnej

Prezentowane były cztery gospodarstwa o różnej skali produkcji, systemie utrzymania oraz systemie żywienia. Podstawowe dane o gospodarstwach przedstawia tabela.

Wnioski z panelu:

• zwiększenie skali produkcji – zmniejszający się dochód jednostkowy zmusza producentów pragnących w dalszym ciągu produkować żywiec do zwiększenia skali produkcji. Wszyscy polscy uczestnicy spotkania planują w bliskiej przyszłości inwestycje zwiększające produkcję. Np. rolnik z województwa kujawsko – pomorskiego planuje budowę porodówek na 200 szt wykorzystując pomoc środków unijnych z PROW 2014 – 2020.
• poprawa wyników produkcyjnych we własnych stadach: ilość urodzonych
   i odchowanych prosiąt, procent upadków, zdrowotność stada Najlepszym rozwiązaniem jest zatrudnienie na stałe lekarza weterynarii, który zadba o profilaktykę zdrowotną stada.
• sporządzanie paszy we własnym zakresie (mieszalnie) - w ynika z konieczności stałej kontroli jakości paszy w celu zapewnienia pełnego pokrycia zapotrzebowania bytowego i produkcyjnego zwierząt. Dobrym rozwiązaniem jest wykorzystanie wszystkich atutów gospodarstwa, np. producent z Wielkopolski mający dużą powierzchnię uprawy ziemniaka (180 ha) stosuje żywienie na mokro i wykorzystuje do tego celu ziemniaki odpadowe.

Pomimo ciągłych perturbacji na rynku wieprzowiny żaden z prelegentów nie rozważa możliwości zakończenia produkcji trzody.

Panel bydło mleczne: Likwidacja kwotowania mleka – skutki dla gospodarstw mlecznych.

Panel dyskusyjny rozpoczął się prezentacją na temat kwotowania produkcji mleka, którą poprowadził Tadeusz Zaborowski – dyrektor Oddziału Terenowego Agencji Rynku Rolnego w Bydgoszczy. Jak miało to miejsce w poprzednich edycjach Dni Przedsiębiorcy Rolnego, tak i w tym roku, zaprezentowały się trzy polskie gospodarstwa oraz jedno niemieckie - wszystkie z dominującą produkcją mleka.

Podczas dyskusji, oprócz pytań związanych z technologią produkcji, poruszono problematykę związaną z przewidywanym okresem niestabilnych cen skupu oraz zwiększeniem i różnicowaniem produkcji mleka. Koniec 2013 r. charakteryzował się wysokimi cenami skupu, co potwierdzili rolnicy prezentujący swoje gospodarstwa, jednakże likwidacja kwotowania produkcji mleka budzi obawę możliwego zachwiania rynku.

Duże zainteresowanie wzbudził tzw. pakiet mleczny, który będzie obowiązywał od 1 kwietnia 2015 r. w krajach Unii Europejskiej. Zostanie wprowadzony jako „mechanizm osłonowy”, aby zminimalizować skutki zniesienia kwotowania produkcji mleka. Będzie miał za zadanie zwiększyć siłę przetargową producentów tak, aby zapewnić im zadowalające ceny za surowe mleko w zgodzie z przepisami o konkurencji oraz wspomóc ich 
w przygotowaniach po wygaśnięciu kwot mlecznych w 2015 r. Pakiet mleczny ma jednak dość spore ograniczenie, ponieważ zbiorowe negocjacje nie będą mogły być prowadzone przez rolników ze spółdzielnią, której ci rolnicy są członkami. Obecnie ok. 70% polskiego mleka skupowana jest przez spółdzielnie mleczarskie. Oznacza to, że postanowienia pakietu mlecznego będą mogły dotyczyć maksymalnie ok. 30% mleka produkowanego w Polsce.

Zarówno w Polsce jak i pozostałych krajach Unii Europejskiej zniesienie kwot mlecznych będzie bardziej korzystne dla silniejszych producentów dysponujących większym potencjałem produkcyjnym wraz z bardziej sprzyjającymi warunkami do produkcji.
 W perspektywie długookresowej prognozuje się również wzrost wydajności i konkurencyjności sektora na rynku światowym.

Charakterystyka gospodarstw z województwa mazowieckiego

Panel produkcja roślinna: Gospodarstwo rodzinne Piotr i Mariusz Godlewscy z Garlina, gmina Szydłowo.

Mariusz Godlewski (ojciec) przejął 22-hektarowe gospodarstwo w 1987 r. Było to gospodarstwo wielokierunkowe zajmujące się hodowlą trzody i bydła. Aktualnie prowadzi wspólnie z synem Piotrem, ok. 270-hektarowe gospodarstwo o profilu produkcji roślinnej.

Każdy z nich jest właścicielem swoich hektarów (po około 50%) ale prowadzą je wspólnie.

Posiadają bardzo uproszczony płodozmian: na glebach lepszych, które występują  w przewadze: pszenica ozima 2 x i rzepak ozimy. Na glebach słabszych: pszenżyto ozime, żyto ozime i łubin wąskolistny. Bonitacja gleby średnio wynosi 1,15. Powierzchnia uprawy z 2013r i średnio uzyskiwane plony zawarto w poniższej tabeli.

Grunty zostały kupione z wykorzystaniem kredytów preferencyjnych, natomiast większość sprzętu zakupiono z wykorzystaniem funduszy unijnych. Budynki magazynowe zostały wybudowane z własnych funduszy. One właśnie stanowią duży atut gospodarstwa, ponieważ umożliwiają sprzedaż ziarna przy optymalnej cenie. Ich powierzchnia gwarantuje przechowywanie zbiorów z całego areału gospodarstwa. Gospodarstwo prowadzone jest  w technologii tradycyjnej, orkowej. Nawożenie w oparciu o analizę gleby, stosunkowo częsta wymiana materiału siewnego, ochrona chemiczna racjonalna na niewygórowanym poziomie. Do tego bardzo korzystny rozłóg gospodarstwa, skupiający pola wokół siedliska pozwala na osiągnięcie bardzo dobrych wyników ekonomicznych. Właściciele mają plany dalszego rozwoju. Przede wszystkim zakup precyzyjnego siewnika z dozowaniem nawozów a także zakup wagi i suszarni oraz utwardzenie placów manewrowych. Życzymy realizacji zamierzeń.

Panel: trzoda chlewna: Dorota i Jarosław Budka z powiatu żuromińskiego.

Gospodarze mają 64,5 ha gruntów rolnych. W czterech budynkach inwentarskich znajduje się 5560 stanowisk do tuczu. Warchlaki w wadze ok. 30 kg są importowane, o znanym statusie zdrowotnym. Stosowana jest zasada „całe pomieszczenie pełne, całe puste”. Zasiedlenie jednorazowe, a sprzedaż w czasie 1 – 2 tygodni. Tuczniki sprzedawane są w wadze ok. 120 kg. Mięsność sprzedanych sztuk wynosi 56 – 57 % mięsności. Gospodarstwo nie ma stałych umów, sprzedaje według zasady, „kto da więcej”. Roczna produkcja w roku 2013 wyniosła ok.10 tys. szt. Po opróżnieniu pomieszania przerwa technologiczna wynosi 7 dni w czasie której, następuje mycie i dezynfekcja pomieszczeń. Zużycie paszy na 1 kg przyrostu w roku ubiegłym wyniosło 2,7 kg. Każda partia paszy jest badana w laboratorium. Pasze sporządzane są we własnym gospodarstwie ze śrut zbożowych (pszenica, pszenżyto, jęczmień, kukurydza), śrut poekstrakcyjnej sojowej i rzepakowej, oleju sojowego, mieszanek witaminowo – mineralnych. Pasza zadawana paszociągami do tubomatów. Zwierzęta utrzymywane są na rusztach.. Wentylacja mechaniczna, wymuszona. Nowo wybudowana chlewnia posiada wentylację awaryjną, w pozostałych budynkach zainstalowany jest alarm. W przypadku wystąpienia awarii następuje uruchomienia agregatu prądotwórczego. Gnojowica składowana w zbiornikach i kanałach. Wielkość zbiorników wystarcza na magazynowanie odchodów przez okres 6 miesięcy. Gospodarstwo posiada umowy na zbyt nadprodukcji gnojowicy

W przyszłości właściciele planują zwiększenie produkcji tuczników, jak również modernizację istniejącej mieszalni. Rozważana jest również budowa porodówek w celu zapewnienia sobie materiału do tuczu i uniezależnienie od zakupu warchlaków z zewnątrz.
W chwili obecnej konieczny jest import zwierząt ze względu na niemożność zakupu jednolitych dużych partii warchlaków z jednego krajowego źródła.

Panel bydło mleczne: Joanna i Ireneusz Goździewscy – Golany, gmina Przasnysz.

Powierzchnia gospodarstwa w momencie przejęcia (2000 r.) wynosiła 30,00 ha. Utrzymywanych było 20 szt. krów mlecznych. Obecnie Ireneusz Goździewski wraz 
 z małżonką prowadzą gospodarstwo o powierzchni 80,00 ha z produkcją roślinną podporządkowaną w głównej mierze zapewnieniu bazy paszowej dla bydła mlecznego. Obora została wybudowana w 1971 r., jednak ze względu na zwiększanie obsady sztuk bydła została dwukrotnie rozbudowywana – w 1997 i 2005 r. W gospodarstwie utrzymywanych jest 44 szt. krów rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej oraz bydło simentalskie w typie mlecznym. Zwierzęta utrzymywane są w systemie bezściołowym na materacach. Produkcja zwierzęca odbywa się w cyklu zamkniętym. W gospodarstwie odchowywana jest tylko młodzież żeńska. Poziom brakowania w stadzie utrzymuje się na poziomie ok. 30%. Zwierzęta podlegają ocenie wartości użytkowej prowadzonej przez Polską Federację Hodowców Bydła i Producentów Mleka Region Oceny Parzniew. Średnia wydajność mleczna od krowy w ubiegłym roku wyniosła 9 300 kg, a posiadana kwota produkcji mleka to 360 000 kg. Mleko odbierane Z gospodarstwa co drugi dzień, charakteryzuje się dobrymi parametrami: OLD – 10 000, LKS – 250 000. W przyszłości właściciele planują budowę jałownika oraz wiaty na sprzęt rolniczy, słomę i siano. Rozważają również wybudowanie obory dla ok. 90 krów z możliwością jej dalszej rozbudowy oraz zwiększenie powierzchni użytków rolnych.

Głównymi organizatorami imprezy byli: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Poznaniu oraz Niemieckie Towarzystwo Rolnicze DLG we Frankfurcie. Współorganizatorami ośrodki doradztwa rolniczego z województwa mazowieckiego, wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego.

Bardzo dziękujemy wszystkim rolnikom, którzy zgodzili się wziąć udział w panelach i osobiście przedstawić swoje gospodarstwa na forum DPR. 

Ewa Strzeszewska - Wstęp, panel roślinny i reszta + zdjęcia

Marek Świątkowski - Panel trzoda chlewna

Jarosław Toruński - Panel bydło mleczne

Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział Poświętne w Płońsku.

OPR.WA