Prawie wszystko o ochronie i uprawie ziemniaka - konferencja w Poświętnem
Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział Poświętne w Płońsku zorganizował 31 stycznia konferencję pt. „Ochrona i uprawa ziemniaka".
Prezentowana problematyka dotyczyła zwalczania agrofagów, doboru odmian i agrotechniki. W spotkaniu wzięło udział 150 uczestników żywo zainteresowanych walką z chorobami ziemniaka i zwalczaniem chwastów w tej uprawie. Nie tylko wyjątkowa frekwencja, ale i liczne pytania rolników do prelegentów, a także zainteresowanie materiałami konferencyjnymi pozwalają organizatorom uznać konferencję za bardzo udaną.
O chorobach ziemniaka mówił wykładowca dr Jerzy Osowski z Instytutu Hodowli Aklimatyzacji Roślin Oddział w Boninie. Prelegent stwierdził, że ziemniak jako roślina rozmnażająca się wegetatywnie, w dużym stopniu narażony jest na ataki wielu agrofagów nie tylko w sezonie wegetacyjnym, ale także podczas przechowywania. Według szacunków średnie straty plonu na świecie powodowane przez agrofagi wynoszą 35%. Przy średnich plonach, przekraczających 200 dt/ha, jakie osiągają producenci ziemniaków w Polsce, tak wysokie straty powodują, że produkcja ziemniaków jest nie tylko bardzo kosztowna, ale często nie przynosi spodziewanych zysków. Ochrona przed sprawcami chorób wymagać będzie więc od producentów dużego nakładu finansowego oraz wiedzy jak skutecznie ją zastosować.
Jednym z podstawowych elementów skutecznej ochrony jest likwidacja źródeł materiału infekcyjnego pozwalająca na ograniczenia możliwości wystąpienia infekcji i obniżenie ewentualnych strat (tab.1).
Tabela 1
Źródła agrofagów w uprawach ziemniaka i metody eliminacji (wg Kapsa i in 2014)
Źródła infekcji (agrofagów i chorób) | Sposób eliminacji |
Porażone sadzeniaki (bakterie, alternarioza, rizoktonioza, antraknoza, PVY, PLRV, parch zwykły i srebrzysty, sucha zgnilizna, zaraza ziemniaka, szkodniki glebowe | Zdrowy, kwalifikowany sadzeniak |
Sterty odpadowe (zaraza ziemniaka czarna nóżka) | Zabezpieczenie stert przez np. przykrywanie czarną folią |
Sąsiednie uprawy (zaraza ziemniaka, alternarioza, czarna nóżka, wirusy) | Ochrona upraw sąsiednich |
Chore rośliny na polu (czarna nóżka, mokra zgnilizna, wirusy, rizoktonioza) | Selekcja negatywna - usuwanie chorych roślin |
Gleba (rizoktonioza, antraknoza, parch zwykły, sucha zgnilizna, zaraza ziemniaka, szkodniki glebowe, mątwik, nasiona chwastów) | Właściwy wybór stanowiska, prawidłowo wykonane zabiegi uprawowe, zaprawianie bulw lub gleby, nawadnianie, regulacja pH |
Resztki pożniwne (rizoktonioza, wirusy, alternarioza, antraknoza, parch zwykły) | Desykacja, staranny zbiór |
Owady jako wektory: mszyce, skoczki (wirusy, bakteriozy) | Niszczenie owadów lub przyspieszanie rozwoju roślin |
Kontaminowany sprzęt, przechowalnie, bulwy (bakterioza pierścieniowa, mątwik) | Mycie, odkażanie |
Chwasty (wirusy, alternarioza, zaraza ziemniaka, mszyce, szkodniki glebowe, nicienie) | Niszczenie chwastów |
Samosiewy w uprawach następczych (zaraza bakterioza pierścieniowa) | Staranny zbiór bulw |
Wiele z tych czynności wymienionych w tabeli wykonywanych jest przed uprawą ziemniaków na danym polu, a inne już w jej trakcie, a także po zbiorze. Przeprowadzenie tych czynności w znacznym stopniu ogranicza możliwość rozwoju choroby i zapobiega jej przeniesieniu na sezon następny.
Kolejnym ważnym elementem skutecznego ograniczania rozwoju chorób jest diagnostyka, czyli rozpoznanie sprawcy choroby. Wykładowca przedstawił na slajdach objawy występowania chorób ziemniaka (szara pleśń, rizoktonioza, czarna nóżka, parch, alternarioza, zaraza ziemniaka).
W ochronie ziemniaka przed chorobami, a szczególnie przed zarazą ziemniaka, profilaktyka i metody biologiczne są kolejnym ważnym elementem zwalczania patogenu. Właściwie dobierając odmianę nie tylko pod względem jej przeznaczenia, ale także uwzględniając jej odporność możemy zwiększyć skuteczność ochrony i zmniejszyć jednocześnie zagrożenie dla środowiska. Skuteczne zwalczanie zarazy ziemniaka powinno być prowadzone z uwzględnieniem faz rozwoju roślin, stadium rozwoju patogenu i warunków pogodowych (tab.2).
Tabela 2
Program ochrony w zależności od fazy rozwoju roślin ziemniaka, stadium rozwoju patogenu i warunków pogodowych (Kapsa i in. 2014).
Faza rozwoju rośliny |
Skala BBCH | ||||||||||
01-09 | 11-15 | 21-25 | 31-39 | 41-49 | 51-59 | 61-69 | 71-79 | 81-89 | 91-99 | ||
Wschody | Kiełkowanie | Tworzenie liści | Wzrost i rozwój części nadziemnej | Wiązanie bulw | Zawiązywanie pąków kwiatowych | Kwitnienie | Tworzenie jagód | Dojrzałość wczesna | Dojrzałość zbiorcza | ||
Etap rozwoju | Kiełkowanie i wschody | Szybki wzrost | Tuberyzacja |
Naturalne starzenie się roślin |
|||||||
Zadanie ochrony | Ograniczanie możliwości infekcji | Ochrona nowych przyrostów | Utrzymanie ciągłości ochrony | Ochrona bulw | |||||||
Typ fungicydu |
Profilaktycznie - powierzchniowe, w warunkach wilgotnej wiosny - wgłębne | Tylko układowe lub układowo-wgłębne | Wgłębne lub powierzchniowe, w przypadku wystąpienia zarazy łodygowej układowe | Fungicydy mające właściwości ochrony bulw, czyli niszczące oospory | |||||||
Liczba zabiegów | 1 - 2 | 2 - 3 | 3 | 4 | 3 | ||||||
O zwalczaniu chwastów w uprawie ziemniaka mówił dr Janusz Urbanowicz z Instytutu Hodowli Aklimatyzacji Roślin Oddział w Boninie. Na plantacji ziemniaka herbicydy można stosować w terminie przed i powschodowym. Przed wschodami ziemniaka stosuje się tzw. herbicydy doglebowe, które powinny być aplikowane na wilgotną glebę. Po ich aplikacji nie wykonuje się żadnych uprawek.
W terminie powschodowym łatwiej jest dobrać herbicyd pod konkretne zagrożenie, gdyż w tym czasie chwasty są w takiej fazie, że w prosty sposób można je zidentyfikować. Aplikacja powinna być zakończona w momencie zwarcia rzędów, by preparaty nie zatrzymywały się na ziemniaku, a mogły dotrzeć do chwastów
Po wschodach bardzo często stosuje są herbicydy zawierające substancję aktywną – metrybuzynę (np. Raba 70 WG, Mistral 70 WG, Sencor Liquid 600 SC), które mogą wywoływać u niektórych odmian objawy fitotoksycznej reakcji (tab.3).
Tabela 3
Wrażliwość odmian ziemniaka na metrybuzynę stosowaną po wschodach
(na podstawie badań własnych J. Urbanowicz)
Formulacja WG (np.: Raba 70 WG, Mistral 70 WG) | ||
Grupa wrażliwości |
Kierunek użytkowania odmian | |
jadalne | skrobiowe | |
niewrażliwe (1,0) |
Satina | Zuzanna |
niska wrażliwość (1,1 – 2,0) |
Aldona, Altesse, Amarant, Ametyst, Anuschka, Bellarosa, Bellini, Bryza, Cecile, Challenger, Courage, Crisps 4 All, Dali, Etiuda, Etola, Ewelina, Folva, Ivory Russet, Laskara, Lord, Madeline, Magnolia, Manitou, Markies, Mazur, Melody, Musica, Orchestra, Orlena, Otolia, Russet Burbank, Saline, Salinero, Smit’s Comet, Syrena, Tacja, Verdi |
Donald, Ikar, Kuba, Rudawa, Skawa
|
średnia wrażliwość (2,1 – 4,0) |
Agata, Almera, Aruba, Asterix, Augusta, Belinda, Bellaprima, Berber, Bila, Bogatka, Brooke, Carrera, Colette, Cyprian, Denar, Ditta, Elfe, El Mundo, Fianna, Gawin, Gioconda, Gracja, Gustaw, Gwiazda, Hermes, Honorata, Hubal, Ignacy, Impresja, Ingrid, Inova, Jelly, Jurek, Justa, Jutrzenka, Lady Claire, Lavinia, Lawenda, Lech, Legenda, Ludmilla, Malaga, Michalina, Miłek, Mondeo, Nandina, Oberon, Omega, Owacja, Queen Anne, Red Fantasy, Red Sonia, Riviera, Rumba, Roxana, Sagitta, Tajfun, Tonacja, VR 808, Widawa, Zagłoba, Zorba |
Boryna, Danuta, Glada, Hinga, Inwestor, Jasia, Jubilat, Kaszub, Kuras, Mieszko, Pasja Pomorska, Rumpel, Szyper
|
podwyższona wrażliwość (4,1 – 6,0) |
Anabelle, Arielle, Bohun, Cekin, Eurostar, Innovator, Irga, Irys, Miriam, Rosalind, Santé, Stasia, Tetyda, Vineta, Zenia | Gandawa, Opus, Pokusa |
bardzo wrażliwe (>6,1) |
Fresco, Krasa, Viviana | Pasat, Sonda |
Formulacja SC (Sencor Liquid 600 SC) | ||
niewrażliwe (1,0) |
Satina | --- |
niska wrażliwość (1,1 – 2,0) |
Amarant, Belinda, Bellini, Challenger, Crisps 4 All, Ewelina, Hubal, Ivory Russet, Jelly, Laskara, Lord, Ludmilla, Madeline, Magnolia, Manitou, Melody, Michalina, Mondeo, Musica, Oman, Orchestra, Otolia, Russet Burbank, Saline, Smit’s Comet, Tajfun, Verdi, Zenia | Danuta, Donald, Jubilat, Kuras, Pasja Pomorska |
średnia wrażliwość (2,1 – 4,0)
|
Ametyst, Asterix, Augusta, Bard, Bellaprima, Bellarosa, Brooke, Bryza, Cekin, Cyprian, Denar, El Mundo, Finezja, Folva, Gwiazda, Ignacy, Irga, Jurek, Justa, Jutrzenka, Lady Claire, Nandina, Oberon, Omega, Owacja, Queen Anne, Red Fantasy, Red Sonia, Rumba, Sagitta, Syrena, Wawrzyn, Zagłoba | Boryna, Inwestor, Kaszub, Mieszko, Rumpel, Saturna, Zuzanna, Ślęza |
podwyższona wrażliwość (4,1 – 6,0) |
Bartek, Igor, Innovator, Krasa, Miłek, Stasia, Tetyda, Vineta, Viviana | --- |
bardzo wrażliwe (>6,1) |
--- | --- |
W uprawie odmian o podwyższonej lub nieznanej wrażliwości na metrybuzynę stosowaną po wschodach oraz na plantacjach nasiennych zabieg herbicydami, które ją zawierają, należy wykonać na 10 dni przed przewidywanym terminem wschodów!
Na temat hodowli nowych odmian ziemniaka, hodowli zachowawczej i oferty handlowej mówił Marek Musielak z Pomorsko Mazurskiej Hodowli Ziemniaka Strzekęcino. PMHZ to polski hodowca ziemniaka mający w swojej ofercie handlowej ponad trzydzieści odmian ziemniaka w tym tak popularne na terenie Mazowsza odmiany jadalne o białym lub kremowym miąższu: Irys, Irga, Ametyst oraz odmiany z LZO dla województwa mazowieckiego w 2017 r. (Ignacy, Owacja, Laskara, Mazur, Tajfun).
Ofertę preparatów do ochrony ziemniaka firmy Arysta LifeScience Polska przedstawił dr Wojciech Fabisiewicz. Firma Arysta do ochrony ziemniaka oferuje: między innymi: insektycyd –Apacz 50 WG, Cyperkil Max ; fungicydy- Fantic, Gwarant, Indofil; herbicydy- Targa, Select Super.
Przedstawiciel firmy AMPEL-MEROL – Grzegorz Osiński omówił kwestie dotyczące nawożenia dolistnego ziemniaków z wykorzystaniem nawozów dolistnych marki Agravita.
Ostatni wykład dotyczył stosowania adiuwantów, nawozów dolistnych, preparatów mikrobiologicznych, stymulatorów wzrostu oferowanych przez firmę PROCAM. Temat przedstawił Michał Dąbrowski.
Uczestnicy otrzymali przygotowane przez organizatorów materiały konferencyjne a na stoiskach informacyjnych firm sponsorujących to spotkanie, uzyskali szczegółowe informacje na temat nowoczesnych preparatów z zakresu ochrony ziemniaka i nawożenia, cech charakterystycznych nowych odmian uzupełnione materialni reklamowymi.
Organizatorzy składają podziękowania firmom sponsorującym konferencję.
Sponsorzy: Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka, Arysta LifeScience Polska, AMPOL-MEROL, PROCAM Polska, Centrala Nasienna w Warszawie, LUVENA, SYNGENTA Polska, P.P.H EKODARPOL
|
F O T O R E L A C J A
{gallery}relacje/2017/Prawie_wszystko_o_ochronie_i_uprawie_ziemniaka_-_konferencja__w_Poswietnem{/gallery}
01 dr Janusz Urbanowicz
02 dr Jerzy Ossowski
03 dyskutanci z z sali
04 Grzegorz Osiński AMPOL-MeroJ
05 Janusz Sychowicz organizator i moderator konferencji
06 Jarosław Grabowski otworzył konferencję i powitał przybyłych
07 Marek Musielak PM HZ Strzekęcino
08 Michał Dądrowski PROCAM
09 PM HZ Słrzekęcino prezentuje swoje odmiany ziemniaka
10 uczestnicy konferencji
11 Uczestnicy konferencji otrzymali materiały z wykładami
12 w konferencji uczestniczyło 150 osób
13 zapoznanie się z materiałmi konferencyjnymi
Tekst Janusz Sychowicz
Zdjęcia Małgorzata Najechalska
Oddział Poświętne w Płońsku