W ramach operacji „Zespół tematyczny ds. wieprzowiny” 29 maja 2024 r., w Zbuczynie, odbyło się spotkanie na temat: Wybrane problemy integrowanej ochrony roślin uprawnych na terenie województwa mazowieckiego. Wzięło w nim udział 20 rolników – producentów wieprzowiny.

Celem spotkania było podniesienie poziomu wiedzy w zakresie Integrowanej Produkcji Roślin i zapoznanie uczestników z ekoschematami: integrowaną produkcją kukurydzy, rzepaku i zbóż.

Tematyką spotkania były następujące zagadnienia:

• Ważne gospodarczo gatunki szkodników zbóż w tym kukurydzy oraz rzepaku. Ocena stopnia porażenia, progi ekonomicznej szkodliwości z uwzględnieniem zasad integrowanej ochrony roślin,

• Rozpoznawanie objawów chorób, uszkodzeń powodowanych przez szkodniki w uprawie zbóż, kukurydzy oraz rzepaku. Monitoring szkodników. Metody ochrony roślin przed szkodnikami.

Ekspertem spotkania „Wybrane problemy integrowanej ochrony roślin uprawnych na terenie województwa mazowieckiego” był prof. IOR-PIB dr hab. inż. Paweł K. Bereś, z Instytutu Ochrony Roślin, Państwowego Instytutu Badawczego Terenowej Stacji Doświadczalnej w Rzeszowie, który podzielił się z uczestnikami spotkania wiedzą i doświadczeniem na temat integrowanej produkcji.

Spotkanie z rolnikami składało się z dwóch części:

- zajęć terenowych

oraz

- wykładu połączonego z pokazem różnego rodzaju pułapek chwytnych, wykorzystywanych w monitoringu agrofagów, dla potrzeb ustalenia potrzeby i terminu optymalnego ich zwalczania.

W trakcie zajęć terenowych, wizytowano uprawy jęczmienia oraz pszenicy ozimej, a następnie rzepaku ozimego oraz kukurydzy. W każdej z upraw, uczestnicy spotkania brali aktywny udział w poszukiwaniu, a następnie poprawnej identyfikacji aktualnie występujących w zasiewie agrofagów.

Analizując kondycję fitosanitarną roślin, należało wskazać, że w rejonie wystąpił problem niedoboru wody, który miał istotny wpływ na to, jak rozwijały się w uprawie organizmy szkodliwe, w szczególności będące sprawcami chorób. Czynnik pogodowy miał bardzo duży wpływ na to, co udało się w uprawach zaobserwować, a jak wskazali sami rolnicy, wskutek małej ilości opadów wiosną 2024 roku, nie musieli prowadzić intensywnej ochrony roślin, przed chorobami i szkodnikami.

Druga część spotkania, dotyczyła poszerzenia wiedzy o te gatunki, które zaobserwowano na polu, a także o te, które ogólnie można spotkać w zasiewach zbóż, rzepaku i kukurydzy. Prelekcja obejmowała zatem omówienie najważniejszych chorób i szkodników tych roślin, w tym objawów uszkodzeń roślin, które są potrzebne do poprawnej identyfikacji agrofaga. Uwzględniono także znaczenie progów ekonomicznej szkodliwości, które dla części agrofagów zostały określone.

Wskazano metody ochrony roślin, które można zastosować w ramach integrowanej ochrony roślin. Bardzo duże zainteresowanie wśród uczestników wzbudziła integrowana produkcja roślin, stąd też dyskusja była mocno ukierunkowana na to, jak można prowadzić ochronę roślin w tym systemie gospodarowania. Wskazano jakie metody można w IP stosować, w tym które mają pierwszeństwo użycia.

Wdrożenie zasad IP, nie mogłoby odbyć się, bez integrowanej ochrony roślin, która jak wiadomo została prawnie wprowadzona na obszarze Wspólnoty w 2004. Praktycznie zatem, każde gospodarstwo (poza ekologicznymi) w kraju, taką ochronę roślin zna i powinno stosować.

Profesor w sposób praktyczny i obrazowy, przedstawił integrowaną ochronę kukurydzy i rzepaku przed szkodnikami, zapoznał słuchaczy z najważniejszymi gatunkami szkodników roślin rolniczych oraz powiedział, jak ważny jest prowadzony w uprawach monitoring szkodników i dobór metod ochrony roślin przed szkodnikami. Czy to prowadząc integrowaną ochronę roślin, czy też realizując w gospodarstwie uprawę konkretnych gatunków roślin w ramach IP zwrócono uwagę na role monitoringu agrofagów.

Każde gospodarstwo, bez wyjątku, musi taki monitoring prowadzić, jeżeli stosuje chemiczną ochronę roślin. Monitoring jest też niezbędny, przy stosowaniu biopreparatów. Uczestnicy szkolenia mogli na żywo zobaczyć działanie choćby czerpaka entomologicznego. Pokazano także różne modele pułapek feromonowych do odłowu szkodników, pułapkę świetlną, a także kolorowe tablice i naczynia chwytne.

Omówiono zasadę działania każdego urządzenia. Uczestnicy spotkania przekonali się do Integrowanej Produkcji Roślin. Porównując obecną prowadzoną produkcję upraw w swoich gospodarstwach pod względem nawożenia, ochrony i doboru metod zwalczania szkodników z tą przekazaną przez profesora prof. Beresia uznali, że większość gospodarstw faktycznie prowadzi Integrowaną Produkcję przyjazną środowisku.

Podstawowym wymogiem, dającym możliwość prowadzenia upraw w systemie Integrowanej Produkcji Roślin i uzyskania certyfikatu IP, jest odbycie odpowiedniego szkolenia oraz dokonanie zgłoszenia do podmiotu certyfikującego Integrowaną Produkcję Roślin.

***

Operacja „Zespół tematyczny ds. wieprzowiny” jest realizowana w ramach Planu Operacyjnego na lata 2024-2025 w zakresie Sieci na rzecz innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Koszt finansowany ze środków II schematu Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.

Bożena Głuchowska
MODR Oddział Siedlce