Konferencja ziemniaczana w Poświętnem
29 stycznia 2020 r. w MODR Oddział Poświętne w Płońsku odbyła się konferencja „Zwalczanie bakteriozy pierścieniowej ziemniaka. Program dla polskiego ziemniaka”.
Omówiono istotne zagadnienia dotyczące zwalczania agrofagów ziemniaka, doboru odmian i agrotechniki. Dr Wojciech Nowacki z Instytutu Hodowli Aklimatyzacji Roślin Oddział w Jadwisinie omówił zwalczanie groźnej choroby - bakteriozy pierścieniowej ziemniaka oraz przedstawił założenia Programu dla polskiego ziemniaka.
Wskazał również mocne i słabe strony produkcji ziemniaka w Polsce. Mocne strony to:
• bogata tradycja uprawy ziemniaka w Polsce,
• zrównoważona agrotechnika o względnie niskim stopniu chemizacji,
• duży potencjał produkcyjny zarówno w dużych jak i mniejszych gospodarstwach rolnych,
• bogata oferta odmianowa nasiennictwa (ponad 200 odmian),
• postępująca specjalizacja większych gospodarstw w uprawie na szczególne kierunki użytkowania,
• dobrze rozwinięty rynek ziemniaków bardzo wczesnych i wczesnych,
• rozwinięty rynek ziemniaków jadalnych konfekcjonowanych pod potrzeby sieci handlowych oraz wysokorozwinięty przemysł przetwórstwa spożywczego ziemniaków ze wzrostową tendencją produkcji frytek, chipsów i suszy.
Słabe strony:
• rozdrobniona struktura producentów z małym udziałem większych producentów,
• niskie plony w produkcji wielokierunkowej przy niskonakładowej technologii,
• mały udział plantacji z możliwością nawadniania,
• niski wskaźnik stosowania kwalifikowanego materiału sadzeniakowego,
• niedostatecznie rozwinięta infrastruktura wsparcia rynkowego (przechowalnictwo, rynki terminowe),
• bardzo zróżnicowana jakość ziemniaków w ofercie handlowej,
• wysokie koszty promocji i marketingu na rynkach zagranicznych w celu pozyskania klientów na polskie ziemniaki.
Wykładowca zwrócił uwagę na objawy występowania groźnej choroby bakteryjnej ziemniaka – bakteriozy pierścieniowej ziemniaka. W warunkach polowych symptomy choroby na porażonych roślinach pojawiają się rzadko, a specyficznym objawem ujawniającym się przy silnym porażeniu roślin jest więdnięcie pojedynczych roślin ziemniaka po deszczu. Na przekrojonych bulwach można dostrzec kremowo-żółte, z biegiem czasu ciemniejące przebarwienia (charakterystyczny pierścień, od którego nadano nazwę chorobie). Choroba przyjmuje najczęściej formę latentną (bezobjawową), a rzadko pojawiające się objawy choroby są zmienne i mogą być maskowane przez inne czynniki, stąd wymóg prawny jest taki, że bakterioza pierścieniowa musi być potwierdzona badaniami laboratoryjnymi (Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa) wskazującym występowanie bakterii. Objawowa forma bakteriozy pierścieniowej na bulwach stanowi w warunkach naturalnych tylko około 2% we wszystkich próbach, w których stwierdzono laboratoryjnie obecność bakterii Cms .
Skutkiem wykrycia tego agrofaga jest:
• nałożenie kwarantanny (zakazu uprawy 4-8 lat) na miejsce produkcji ziemniaka,
• utrata wartości zebranego plonu,
• dodatkowe koszty utylizacji porażonych partii,
• zakaz sprzedaży zbiorów ziemniaka szczególnie w obrocie międzynarodowym.
Metody zwalczania choroby to:
• brak środków chemicznych,
• kwarantanna:
• nie uprawianie ziemniaków na porażonym polu przez okres co najmniej 3 lat
• zwalczanie samosiewów ziemniaka i innych roślin żywicielskich w innych uprawach • prawidłowa utylizacja porażonych bulw ziemniaka. Metody zapobiegania wystąpieniu choroby:
• stosowanie wolnych od bakterii Cms kwalifikowanych sadzeniaków,
• jak najmniej uszkadzać bulwy, bo jest to droga do zakażenia,
• stosowanie właściwego zmianowania,
• niszczenie samosiewów ziemniaka w innych uprawach,
• dezynfekcja wszystkich powierzchni, które mogły mieć kontakt z porażonym materiałem roślinnym.
Dr Wojciech Nowacki przedstawił też założenia Programu dla polskiego ziemniaka opracowanego przez MRiRW. Jedną z zasad programu będzie obowiązek wysadzania ziemniaków wolnych od bakterii Cms przez producentów, którzy swoje zbiory planują sprzedać na rynku (kwalifikowany materiał sadzeniakowy albo materiał z własnych rozmnożeń po uprzednim badaniu wykluczającym obecność Cms). Przepis ten wejdzie w życie prawdopodobnie od 2021 roku, a badanie bulw ziemniaka przeprowadzać będzie Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Ofertę preparatów do ochrony ziemniaka firmy Syngenta Polska przedstawiła dr hab. Katarzyna Rębarz. Firma Syngenta do ochrony ziemniaka oferuje: między innymi: insektycydy – Karate Zeon 050 CS, Karate Zeon 100 CS, Kusti 050 CS ; fungicydy- Amistar 250 SC, Carial Star 500 SC, Carial Flex, Revus 250 SC, Ridomil Gold MZ 67,8 WG; herbicydy- Boxer 800 SC, Arcade 880 EC.
Na temat hodowli nowych odmian ziemniaka, hodowli zachowawczej i oferty handlowej mówił Radosław Przybylski z Pomorsko Mazurskiej Hodowli Ziemniaka Strzekęcino. PMHZ to polski hodowca ziemniaka mający w swojej ofercie handlowej ponad trzydzieści odmian ziemniaka, w tym tak popularne na terenie Mazowsza odmiany jadalne o białym lub kremowym miąższu: Irys, Irga oraz odmiany z Listy Odmian Zalecanych dla województwa mazowieckiego (Ignacy, Laskara, Mazur, Tajfun). W konferencji uczestniczyło 80 osób. Firmami sponsorującymi konferencję były: - SYNGENTA Polska, - Pomorsko Mazurska Hodowla Ziemniaka, - Centrala Nasienna w Warszawie, - HelioExpert. Na stoiskach informacyjnych przedstawiacie tych firm udzielali porad i przekazywali materiały informacyjno – promocyjne zainteresowanym.
__F O T O R E L A C J A__
1. dyrektor Jarosław Grabowski - otwarcie
2. dr hab Katarzyna Rębarz
3. dr Wojciech Nowacki
4. Radosław Przybylski - PMHZ
5. uczestnicy konferencji
Tekst: Janusz Sychowicz
Zdjęcia: Szymon Wolder
MODR Oddział Poświętne w Płońsku